Зуун ямаанд жаран ухна гэж нэг айхтар үг бий. Уг нь хэт олон шийдвэр гаргагчид хэцүү гэдэг утгатай. Гэхдээ нийлээд нэг шийдвэр гаргадаг бол зуун ямаанд зуун ухна байсанч болно.  Ухна өөрөө сүрлэг сүртэй амьтан сүргийн эхэнд явж манлайлж дуртай иргэдээ бишээ ямаануудаа эдэлж бусад ухнатай үзэж тарж эр бяраа гайхуулах дуртай амьтан.  Тэднийг иргэдээ бишээ эм ямаануудаа хэт эрт эдлээд өвлийн хүйтнээр төрж үхэх аюулд хүргэдэг тул бүх ухныг нийлүүлж нэг айл маллаж байгаад буцаагаад цаг нь ирхээр тараадаг. Тэр нийллэгэнд орсон ухна бол юун нөгөө сүргийн манлай сайхан бөөгнөрөөл малчиндаа арьсаа хууртал ороолгуулаал, юун эм ямаа эдлэх сайхан гарууд л болцон явжээдэг . Ёстой зуун ямаанд зуун ухна гэдэг бодитойгоороо тэр.

Би их хурлын гишүүдийг 76 биш 99 ч биш бүүр 150, 200 болгоод сайхан нийлсэн  ухна болгочий гэж бодоод байгаан. Одооны эдэлдэг цалин хангамжийг багасгаад сайхан хаа сайгүй нэг тэнэг, галзуу их хурлын гишүүн гэсэн сэтэртэй хүмүүс явж байдаг. Энэ нь ч ядаж хөгжилтэй. Шинээр их хуралд орох сонирхолтой жижиг намууд, залууст ч хэрэгтэй. Мөнгө бага зарж сонгогдох магадлал нь ихсэнэ. Тэхгүй бол тойргоо өмчилцөн, өөрийн тойрогтоо хуц ухна болчихсон байнга сонгогдож байдаг чуулганы танхимд тавилга болцон ярьж хэлдэг үг, явдал суудал нь тодорхой хэдэн нөхдүүд хэзээ ч алга болохгүй. Жил бүр төсөвт хэдэн цаас суулгуулаад өөрийн тойрогтоо өөрийн мөнгөөр хийсэн мэт тууз хайчилж явдаг хэдэн нөхөд аягүү л бол чуулганы танхимдаа ясаа тавьж сонгогч олноо баясгахад гайхахааргүй болжээн.

Олон гишүүнтэй болоод хэн ч хамаагүй сонгогдчихоод нөгөө хуц ухна тавьцан мэт аашилдаг ертөнцийн хамгийн мундаг хүмүүс гэж өөрсдийгөө боддог их хурлын гишүүдийн мөрөн дээр цохиод сууж байвал ядаж ичээд давилуун зан нь алга болно.

Тэртэй тэргүй хамтын шийдвэр гаргадаг энэ байгууллагад олон байх тусмаа л олон санаа гарч ухаан гэж юм байдаг бол тэрийгээ уралдуулж болно. Одооных шиг байнгын хороо гэж 10 хүрэхгүй хүн хуралдаж хамаг том шийдвэрээ гаргачаад их хурал дээр 40 хүрэхгүй хүн бие биенийхээ кнопыг дараад бидний дагаж мөрдөх хуулийг баталж байгаа  өрөвдөлтэй байдал алга болно. Дурын мөнгөтэй гадаад дотоодын кампаниуд хэдхэн их хурлын гишүүн гадаадад дагуулж яваал дуртай хуулиа батлуулхад хэт амархан. Хэт олон хэн ч хамаагүй сонгогддог болчуул гишүүн худалдаж авж хууль батлуулах мөнгөтэй газрууд ч олдохоо болино. Ямар ч галзуу солиотой өөрсдийг нь илчлэх гишүүн тэр дотор байхыг таашгүй шүү дээ.

Олон гишүүнтэй болчихвол нэг гишүүний эрх үүрэг тэр хэмжээгээрээ л багсана гэсэн үг. Тэгээд тэдний жил болгон батлуулж авдаг тэрбум төгрөгнүүдийг хаагаад цалингаас өөр авах мөнгөгүй, хууль батлахаас өөр хийх ажилгүй болгох хэрэгтэй. Олон муухай юмнуудыг улсын мөнгөөр байнга гадаад явуулаад байхаа ч болино нэг гишүүн жилдээ нэг явуул хаваасаг. Хүн амьтан ч өө нөгөө хэн зайлуул их хурлын гишүүн хэн явжээн гэж ярьдаг. Ингээд хангамж нь буураад эрх мэдэл нь хязгаарлагдаад ирхээр дуртай сэтгэлтэйнүүд нь л үлдэнэ. Би бизнэс хийвэл алах байсын гэж яриад их хуралд насаараа суугаад бизнэс хийсэнээс их орлоготой суужээдэг нөхөд алга болно. Хангамжгүй бол тийшээ зүглэх баян амьдрах сонирхолтой нөхөд өөрснөө гарна. Тэднийг эргүүлэн татаж, идсэн уусан бол хяндаг болчуул гэмт хэрэг хийчээд халдашгүй байдал гэж их хуралд очиж нуугдагсад ч алга болно. Ядаж энэ их хуралд насаараа сууцан нөхдийг өөр ажил хийгээд үнэхээр амьдарч чадах эсэхийг хармаар байна. Тиймээ бид оолуулаа болхоос тэд олуулаа болвол илүү гоё болохгээд байна. Харин үүнийг батлах их хурлын гишүүн л гарахгүй байх. Өөрийхөө эрх мэдлийг багасгах сонирхолтой хүн байдымуу ер нь.