Сая хэвлэгдэж гарсан МОНГОЛ ТҮҮХ-ийн дөрөв дахь хэвлэлийн хэсгээс сонирхуулж байна. 1300 орчим хуудастай, 2000 орчим эшлэлтэй, зуу гаруй зураг чимэглэлтэй, хоёр боть бүтээл.

Энэ нь утга зохиолын шинэ хэл буй болон алхам алхмаар албан ёсны, ажил хэргийн, бичиг баримтын, шүүхийн, сургууль боловсролын утга зохиолын хэл болон төлөвших үндэс суурь болжээ. Ингэсээр 1992 онд баталсан Үндсэн хуульд анх удаа “Монгол хэл бол төрийн албан ёсны хэл мөн” гэсэн заалт хуульчлагдлаа. Үүнийг "төв хэл" ч гэж нэрэлдэг, төрийн хэрэглэдэг бөгөөд магадгүй зарим оронд бэлгэдлийн үнэ цэнэтэй ч байдаг. Гэхдээ ихэвчлэн “албан ёсны хэл” гэдэг. Ингэж Монгол улсын төр, олон нийт, мэдээллийн хэрэгслэл, сургууль боловсрол, нийт Монголын ард түмэн албан ёсны хуульчлагдсан үндэсний хэлтэй болсон.

“Мэргэжлийн Засгийн газар байгуулъя” гэсэн өгүүлэл минь олон хүнд буруу ойлголт өгсөн бололтой тул энэ талаар тодруулж тайлбарлах гэсэн юм. АН-ын бүлгийн дарга “Хэзээ тийм юм байлаа, би л лав ийм юм хэзээ ч огт сонсож байгаагүй” хэмээн мэдэгджээ. Дарга хэзээ ч сонсоогүй болохоор л ийм юм огт байдаггүй гэсэн үг биш л дээ. Хөөрхий, сонсох эрхтний бэрхшээлтэй байж болно шүү дээ.

Ээж маань наян нэгэн насандаа тэнгэрийн оронд явлаа. Ээжийнхээ ная гаруй жилийн туулсан амьдралыг эргээд бодохоор ХХ зууны Монголын эмгэнэлт -дэвшилтэт, гомдмоор – бахархамаар түүх нүдний өмнө хөврөх мэт санагддаг.

Сонгуулийн судалгааны дүн үзлээ. Ард иргэд маань ямар хүнийг УИХ-ын гишүүн болгохыг хүсч байна вэ? Нэгдүгээрт Шудрага хүн, хоёрдугаарт Эх оронч хүн. Харин Хуулиа мөрддөг хүн дөнгөж 15–р байрт орж байна. Яг хэнийг шудрага, эсвэл эх оронч гэдэг юм бэ? Хариулт нь хүний тоогоор янз бүр гарчээ.

Уyл нь мaнaй Бaт-Yүл бол apдын yлaмжлaлт ойлголтооp ч, үe үeийн бypиaд бaaвaй нapын ойлголтооp ч, 40 мянгaтын ойлголтооp ч, Kaлидaсын Yүлэн зapдaс-ын ойлголтооp ч, xүн төpөлxтний нийтлэг ёс зүйн yтгaap ч шyдаргa л xүн юм дaa. Шap сонин шaжигнyyлaн эpгүүлэx, цaй yyж xов xөөpөлдөx зyypт ч шyдаргa юм, сaйxaн юм, үнэн юм, чигч юм шyyд тодpоод иpнэ гэж бaйxгүй л дээ.