Ляо улсын хятанчууд, Алтан улсын зүрчид нар монголчуудыг бодвол илүү баян байсан нь тэд умард Хятадад асар их дээрэм тонуул хийсэнтэй холбоотой. Тэгвэл Хубилай эд баялаг хуримтлуулахын тулд тонуул хийснээс татвараа зөв авч байхыг илүүд үзэж байсан нь хятадуудад ч хавьгүй дээр, өөрийнх нь хаант улсын засаг захиргаанд ч ашиг тустай байжээ

Францын монголч эрдэмтэн Антуан Маир 1911 онд Улаанбаатарт болсон хуралд энэ илтгэлийг тавьжээ. Тэрээр илтгэлдээ Тавантолгой болон Мардайн ордын асуудалд Монголын Засгийн газар "хачин" шийдвэр гаргасныг жишээлэн шүүмжлээд, цаашид энэ мэтээр алдвал үндэсний аюулгүй байдал, бие даасан байдалд хортой болохыг дүн шинжилгээ хийн анхааруулжээ. Монгол Улс оновчтой шийдвэр, улс төрийн сонголт хийх ёстой түүхэн дэх эргэлтийн цэг болох замын уулзвар дээр байна гэж Маир бичсэн. Тэр үед гэнэт баяжсан монголчууд нүүрсээ уралдан гаргасаар хүний үг сонсох ч завгүй сагаж байсан болохоор огт тоосонгүй, мэдээж салаа замын буруугаар нь жирийлгэсэн. 12 жилийн дараа энийг одоо уншаад үз дээ.

"Бид Монголын тусгаар тогтнолыг дэмжихгүй, өвөр монголчуудын дунд монголчууд улс төрийн үйл ажиллагаа явуулахыг ч бас дэмжихгүй..." Зөвлөлт Орос Улсын Гадаад харилцааны ардын комиссар Г.ЧЕЧЕРИН

Мэрэг төлөг тавих гээгүй. Зөвхөн шинжлэх ухааныг хүндэтгэдэг, үзмэрчдийг бол луйварчингийн хэмжээнд дорд үздэг хүний хувьд гагцхүү судалгаанд үндэслэн дорхи прогноз хийж буйгаа толилуулж байна.

Энэ өгүүллийг 13 жилийн өмнө бичжээ. Тэр цагт АЛДАГДСАН ҮЕИЙНХЭН улс төрийн тайзнаас шахагдан, ЗАВСРЫН ҮЕИЙНХЭН төрийн өндөрлөг рүү мацаж байлаа. Одоо 13 жилийн дараа хэдийнээ үе солигдсон. Завсрынхан засаглаж байгаа. Дахиад 13 жил яаж ийгээд тэсээд гарах юм бол Шинэ Монгол улсын жинхэнэ ШИНЭ ҮЕИЙНХЭНТЭЙ золгох болно. Юутай ч өнөөгийн өндөрлөгөөс дахиад нэг уншаад үз дээ.

Нийтлэлч Баабартай уулзлаа. Монголын улс төр Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар амьсгалж эхэлж байгаа энэ үед түүнтэй энэ сэдвээр ярилцах санал дэвшүүлснийг минь тэр хүлээн авсан юм.