“Холокост” хэмээх яргалалаа нацистууд Египет болон арабын зарим оронд дэлгэрүүлэхийг зорив. Хорих лагериар мэргэжсэн герман мэргэжилтнүүд шорон, гяндангуудыг олноор байгуулж, сөрөг хүчнийхнийг эрүүдэн шүүдэг өвөрмөц арга барилаа арабчуудад өвлүүлэв. Цэргийн гэмт хэрэгтэн доктор Эйзеле 1958 онд Каирт хүндэт зочноор морилон, СС-ийн эмч Виллерман Александриа хотын ойролцоох хорих газрын эмнэлгийн ангийг толгойлж байв.

Сингапурт сонгуулийн кампанит ажил 9 хоног үргэлжилдэг нь нэг талаасаа зардал чирэгдэл гаргахгүй, нөгөө талаасаа хүмүүсийн ажлыг алдагдуулж сатааруулахгүй байх сайн талтай. Тэр нь ч Ардын үйл ажиллагааны намын ялалтыг хангуулаад байж болох юм. Ли Куан Югийн ууган хүү, одоогийн Ерөнхий сайд Ли Сиен Лунгийн хэлснээр бол, сингапурчууд Сингапурынхаа ирээдүйн зүг чигийг тодорхойлох удирдлагын багийг сонгодог учраас сонголт нь оновчтой, сонгуулийн дүнд ард түмэн нь хожсоор ирсэн гэнэ.

Уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэе гэвэл хамгийн шалгарсан аргаа сонго, тэр бол цөмийн болон сэргээгдэх эрчим хүчийг хослуулан хөгжүүлэх явдал хэмээн зөвлөж байна. Тийм учраас эдийн засагтаа цөмийн эрчим хүчийг бүрдэл хэсэг болгож авч үзэх ба нэг талаас хүлэмжийн хийг багасгангаа нөгөө талдаа эрчим хүчний хязгааргүй эрэлтийг хангах боломжтой гэж үзэж байна.

Хоёр хөрш гүрэнтэй улс төр, эдийн засаг, худалдаа, хөрөнгө оруулалт, соёл-хүмүүнлэг гээд бүх салбарт хамтын ажиллагаа хөгжиж ирсэн. Манай зүгээс хэргээр саатуулсан, бусниасан, зогсоосон гэх ямар ч дутагдал байхгүй. Хоёр хөрштэй харилцаа хөгжүүлэх, харилцан ашигтай хамтран ажиллах гэдэг чинь биднээс өөрсдөөс маань, бидний хүчин чармайлтаас их шалтгаална. Бэлэнчлэх сэтгэлээр хандаж болохгүй. Монгол-Зөвлөлтийн найрамдал эргэж сэргэхгүй. Тэр цаг үе эргэж ирэхгүй. Иймд өнөөгийн ОХУ-ыг СССР гэж харж горьдох, долгинож байгаад бэлгийн хороолол бариулах, оросуудаар ажил хийлгэх сэтгэхүйгээсээ салах хэрэгтэй. Хоёулантай ижил тэнцүү Иж бүрэн стратегийн түншлэлтэй байна. Энэ бол харилцааны оргил нь.

АНУ нь сүүлийн 25 жилд тэр «ганц туйлт ертөнц»-дөө хүрэхийн тулд урьж хожид байгаагүй жишиг тогтоолоо. «Хүмүүнлэгийн интервенц», «дэглэмүүдийг солих» гэгч концепц гаргаж мөрдлөө. Тэгээд бүрэн эрхт улсуудын лидерүүдийг үзэмжээрээ халж солих, тодорхой улс орнуудыг «албадаж зэвсгийг нь хураах» гэгч практик тогтоолоо.

Өөрчлөгдөх дургүй гэдгийг нь би бүр сэтгэхүйн тодорхой жишээн дээр ойлгуулах гэж мучийдаг. Яагаад гэвэл өөрчлөгдөх дургүй гэдэгт хуучнаа асар ихээр гашуудан дурсан санагалзаж, шинэ юмыг, мэдэхгүй чадахгүйгээ дайсагнаж ханддаг монгол араншинг нь би дотроос нь олж хараад тэгж хэлж байна. Нэг нөхөр сошиалд ингэж шүлэглэжээ, би эшлэлээ. “Чаддаг нь хараал. Хийдэг нь хов. Хүсдэг нь мөнгө. Бүтээдэг нь ядуурал” гэжээ.