Одоо бодоход би яаж долоон жил хөдөө хээр хонь дагасан юм бол оо? Гайхмаар. Юу сайхан дур сайхан. Өвлийн тэсгим хүйтэнд хониныхоо захад эзгүй талын явган шуурган дунд бүдэг бадаг хөшөө-чулуу шиг зогсож өнгөрөөсөн өдөр олон. Даарна бээрнэ. Цасан дээр суух хүйтэн, хадан дээр сандайлах эвгүй, өдөржин зогсохоос өөр мэхгүй. Чөдрийн морь өл алдамтгай.

Мөнгө олохгүй бол үхэл гарцаагүй тулгарав. Ийм агшинд дотор юу эс эргэлдэх билээ. Үхэхгүй гэх тэмцэл минь зөвийн зөв биз дээ. “Үхмээргүй байна” гэж орилж чарлахыг хэн буруутгах гээд байна. Мөнгө олбол үхэхгүй амьд явах гарц байж байдаг. Туслах сан. Хорт хавдар уу? Үгүй гэнэ.

Орос Монголын ах дүүгийн ган бат найрамдал зөвхөн өнгөний паалан байв уу яав. Мөр мөрөө хөөсөн сүүлийн хорь гаруй жилд нэг л явж өгсөнгүй. Гэм буруу бидэнд байна уу, орос ахад байна уу? Манай хүн амын дийлэнх орос ахдаа дэндүү юм чинь орос ахыгаа муу хэлсэн хүнийг яаж ч мэднэ. Энэ талаар монгол хүнтэй болгоомжтой харьцахгүй бол осолтой.

Хуулиа яс баримтлахгүй аваас уршиг нь барагдашгүй хортойг дээр доргүй мэдэрч эхлэх шиг. Үсрэнгүй хөгжилд хүрсэн орнуудын хуулиа ягштал мөрддөг жишгийг анзаарсан монгол залуус хуулиа хатуу дагъя гэж уриалж байсан нь хэдэн жилийн өмнөөс олонд анзаарагдсан.

Дарга!.. Энэ үг социализмын үед биднийг жинхэнэ уралдуулж өгсөн дөө. Хүчээ сорих өөр бизнес байсангүй. Дарга болохын төлөө яахаас ч буцахгүй амьдарлаа. Дарга хүн жирийн олноос давуу эрх эдэлсэн, тусгай хангамж хүртсэн, юун ноён. Хаад ноёд чухамдаа яаж даварсныг миний бие нүдээр үзээгүй, зөвхөн тэднийг аль муугаар шившиглэсэн урлаг утга зохиол гэгчээс баримжаалснаа хүлээх хэрэгтэй.

Алив, монгол уншигч та наашаа. Би монгол хүн байна. Хоёулаа аминчилж монгол хүн чанарын тухай сэм ярилцъя.