Аливаа улс үндэстний хоол хүнсний зүйлээ бэлтгэж боловсруулах арга ухаан нь тухайн үндэстэн, ястны соёл, аж төрөх ёс, зан заншил, байгаль, цаг агаар, мал, газрын баялаг, эдийн засаг зэрэгтэй салшгүй холбоотой бөгөөд түүхийн он жилүүдийн туршид нийгмийн хөгжил, хүмүүсийн хэрэглээг даган шинээр бүрэлдэхийн сацуу өмнөх үеэсээ хойч үедээ уламжлагдан үлдэж цаашид боловсронгуй болж хөгждөг зүй тогтолтой билээ.

Britannica ширээний нэвтэрхий тольд тайлбарласнаар үр тариа, ногоо, жимс, самар зэрэг зөвхөн ургамлын гаралтай хоол хүнс хэрэглэх онол ба дадлыг вегетарианизи гэж нэрлэдэг байна.

Анх пиццаг чидун жимсний тостой, исгэсэн гурилд шинэхэн бяслаг үрж, дээр дороос нь зөөлөн галаар шарж хийдэг байснаа хожим нь Америкт тархахдаа улаан лооль, махаар чимэглэх болжээ. Анхны пицца нь гурвалжин хэлбэр дүрстэй, “фокагч” гэдэг нэртэй байжээ. Пицца нь римийн жирийн хүмүүсийн хоол байв.

Монголчуудын уламжлалт эмнэлэгт жилийг өвлийн эх, өвлийн адаг, хавар, тэнцэл, зун, намар гэж 6 цагт хуваадаг. Эдгээр цагийн хувирлыг дагаж биеийн хий, шар, бадган хурах, хөдлөх, амирлах зэргээр өөрчлөгддөг. Иймд хоол ундаа улирлын онцлогт зөв тохируулан хэрэглэх нь чухал.

Өөрийн амьдралаа хүний насыг уртасгахад зориулсан академич Николай Амосов бичихдээ:

Өнөө үед сэтгүүлчид “Таны хобби юу вэ?” гэсэн асуулт тавих нь ердийн үзэгдэл, тогтсон хэвшил болжээ.