Ээж, цай гэдэг хоёр үг салшгүй холбоотой. Ээжийнхээ чанасан аагтай сайхан цайг амталж өсөөгүй хэн ч байхгүй. Иймээс ч Монгол улсын гавьяат жүжигчин С. Жаврлангийн дуулдаг “Ээжийн чанасан цай”, гавьяат Н. Чулуунхүүгийн “Ээжийн бор аяга” гэхчилэн ардын болон зохиолын олон дуунд монгол хүний гайхамшигт ундаа болох цай, бас айл гэрийн галын бурхан болсон ээжийн тухай гардаг.

Өөрийн амьдралаа хүний насыг уртасгахад зориулсан академич Николай Амосов бичихдээ:

Монголчуудын уламжлалт эмнэлэгт жилийг өвлийн эх, өвлийн адаг, хавар, тэнцэл, зун, намар гэж 6 цагт хуваадаг. Эдгээр цагийн хувирлыг дагаж биеийн хий, шар, бадган хурах, хөдлөх, амирлах зэргээр өөрчлөгддөг. Иймд хоол ундаа улирлын онцлогт зөв тохируулан хэрэглэх нь чухал.

Сургуулийн сурагчдын зуны амралт эхэлж, хүүхдийн цэцэрлэг, яслиуд үйл ажиллагаагаа түр завсарлалаа. Мэргэжлийн тогооч нарын мэдлэг, ур чадвар, эхийн сайхан сэтгэлээр бэлтгэдэг хоол ундааг үр хүүхэддээ хийж өгөх үүрэг, хариуцлага эцэг эх танд түр болов шилжин очиж байна.

Анх пиццаг чидун жимсний тостой, исгэсэн гурилд шинэхэн бяслаг үрж, дээр дороос нь зөөлөн галаар шарж хийдэг байснаа хожим нь Америкт тархахдаа улаан лооль, махаар чимэглэх болжээ. Анхны пицца нь гурвалжин хэлбэр дүрстэй, “фокагч” гэдэг нэртэй байжээ. Пицца нь римийн жирийн хүмүүсийн хоол байв.

Анх Германаас гаралтай түргэн хоолны энэ төрөл өнгөрөгч зууны сүүлийн хагасаас Америкчуудын өдөр тутмын хамгийн түгээмэл хоол болсон билээ. 1955 онд анхны ресторанаа нээсэн дэлхийд зартай түргэн хоолны “Макдональдс” корпорацийн үндсэн бүтээгдэхүүн болох гамбургерыг дэлхийн өнцөг булан бүрт олон мянган цэг салбараар борлуулж байна.