Монгол Улсад орчин цагийн Дипломат алба байгуулагдсаны 100 жилийн ой 2011 оны 12 дугаар сарын 29-нд тохионо.

Үе үе олон ТВ-үүдээр улиг болтол нь үзүүлсэн, үзүүлсээр байгаа, үзүүлэхээр зэхэж байгаа, бас Youtube сайтад оруулчихсан “Сүхбаатар”, “Өглөө”, “Тэмцэл”, “Тунгалаг тамир”, “Хатанбаатар” кинон дахь VIII Богдын дүрийг үзсээр залхаж, бас эвгүйцэж, сүүлдээ дургүйцсэн хүмүүс олонтаа. Тэднийг төлөөлж энэ нийтлэл бичигдлээ.

… Цэдэнбалын өвчин даамжрахын хэрээр түүнийг тахин шүтэх нийгмийн сэтгэхүй ноён оргилдоо хүрч, 1940-өөд оны сүүлчийн маршал Чойбалсангийн үетэй зэрэгцэж очжээ.

Монголчууд гэж ийм нэг жижиг атлаа бас аугаа үндсэнтэн байдаг юм байна, тэд маш чадварлаг, маш хичээнгүй, маш хэрсүү, эрүүл чийрэг улс хэмээн үнэлэхийг хоёр чихээрээ сонсож сууна гэдэг сэтгэл огшоосон хэрэг шүү дээ. Ялангуяа Иракт хамтран алба хашсан НАТО-гийн офицер польш хурандаа бүр бахархалтайгаар яриад байсан гээч. Энүүхэндээ гэж хэлэхэд Монгол-Польшийн орчин цагийн бат бэх харилцааны нэг үндэс нь Иракт хамтран энхийг сахиулж байсан тэр түүх байсан юм биш үү? Аззаяа гэх тэр түрүүч түүхэн гавьяатай шүү.

Зориудын санаатай, төлөвлөгөөтөй үйлдсэн яргалал, геноцидыг гадаад бодлогын гажуудал төдийхнөөр үзэмгүй байна. Монгол Улсын нам, төр, засаг гадаад бодлогодоо алдсан буюу Москваг хэт шүтсэнээс ийм сүйрэлд хүрээгүй юм. Жижиг улс оронд заяадаг нийтлэг тавилан л ийм үйл лайг авчирсан хэрэг. Их гүрний бодит сонирхол байсаар байх ахул тэр гүрэн ямар дэглэмтэй, ямар улс төрийн хүчин удирддаг зэрэг нь хоёрдугаар зэргийн асуудал юм. Тэр сонирхол л хядлагын гол буруутан билээ.