www.baabar.mn | Шилдэг нийтлэлчдийн клуб

МОНГОЛ ХЭЛЭНД НЭВТЭРСЭН ЗЭЭЛДМЭЛ ҮГИЙН ТАЙЛБАР ТОЛЬ

Баабар 23,352 0

Хэдийгээр монгол хэлэнд хожуу нэвтэрсэн боловч аяндаа дуудлагаа даган монголжиж, тэгж хэлдэг төдийгүй бичдэг болсон цөөнгүй үгийг монголжсон хэлбэрээр нь энэ толины толгой үгэнд авлаа. Эсээ, хаминдаа, амаржий, хааз, ёонкос, коонс, сээвс гэх мэт. Монгол хэлэнд эгшиг зохицох ёс гэж нэг онцлог бий. Энэ нь үгэнд орсон эгшгүүд нэг төрөл болон журамлагддаг буюу нөхцөл, дагаврууд нь эгшиг зохицох ёсыг даган залгагдана гэсэн үг юм. Наад зах нь нэг үгэнд а авиа э, о зэрэг авиатай хамтардаггүй, эгшгүүд аль нэг тийшээ шилжин журамлагддаг. Отвертка – автийрк, одъяал – адяал, комендант – хаминдаа гэх мэт.

АЗИЙН ЗАГАЛМАЙН ШАШИНТНУУДЫН ТҮРЛЭГ

Баабар 26,447 0

Азийн ихэнх орнуудад загалмайн шашинтнууд хүн амын цөөнх гэж тооцогддог ч тэдний нийгэмдээ үзүүлэх хүчтэй нөлөөлөл үүнийг үгүйсгэж байна. Өмнөд Солонгосын номлогчид дэлхийн хамгийн идэвхтэй хүмүүсийн тоонд ордог. Өмнөд Солонгосын кардинал Лазарус Ю Хөнь Сикийг дараагийн папаар томилох боломжтой гэж үздэг. Загалмайн шашин нь боловсролын салбарт, мөн бүс нутгийн элитүүдийн дунд эзлэх жингээрээ илүү байдаг. Дайны дараах Японы Ерөнхий сайд нарын ес нь загалмайн шашинтан байсан, үүнд тус улсын одоогийн удирдагч Ишиба Шигиру багтжээ. Христийн шашны нөлөө ялангуяа Өмнөд Солонгост тод илэрдэг. Тус улсын дайны дараах ерөнхийлөгч нарын 70 орчим хувь нь загалмайн шашинтай байсан бол их дээд сургуулийн гуравны нэг орчим нь христийнхэн.

ГАГЦХҮҮ ЦАГ ХУГАЦАА Л БҮХНИЙГ ЗАСНА

Баабар 36,786 0

Хорь гаруй жилийн өмнө сонинд өгч байсан ярилцлагаа оллоо. Урьд нь тэр сониноос өөр дахиж хаана ч хэвлэгдээгүй ярилцлага байна. Зүгээр л сонируулж байна. Цаг хугацаа улирах хэрээр нийгэм ч их өөрчлөгджээ. Хүмүүсийн орчиноо үнэлэх үнэлэмж ч их өөрчлөгдөж.

Сувд, бас “од шүүрсэн” түүх

Жаргалсайхан 4,157 0

Бахрейны эдийн засаг төрөлжсөн ба газрын тос, байгалийн хий эдийн засгийн 18 хувийг бүрдүүлдэг нь хөрш орнуудтай харьцуулахад бага. Санхүүгийн үйлчилгээ эдийн засгийн 17 хувийг эзэлдэг, исламын банк, хөрөнгө оруулалтаар Булангийн бүсийн гол төв. Аж үйлдвэрлэл 14 хувийг эзэлдэг, хөнгөн цагааны үйлдвэрлэлээр дэлхийн зах зээлийн 11 хувийг хангадаг. Аялал жуулчлал, худалдаа өндөр хөгжсөн, жилд 11 сая гаруй жуулчин хүлээн авдаг.

Чихрийн шижин бол өвчин биш эмгэг юм

Сүхбаатар 6,808 3

“Чихрийн шижин бол өвчин биш, эмгэг юм” гэдэг үгийг би анх 2024 оны 9-р сард А.Буяндэлгэр эмчээс сонсож билээ. А.Буяндэлгэр эмч бол АНУ-ын доктор Ричард Бернштейны чихрийн шижинг хэвийн хэмжээнд бууруулдаг аргыг Монголд нутагшуулсан сайн эмч юм билээ. А.Буяндэлгэр эмчийн тэр үг бол яахын аргагүй үнэн үг юм байна.

Тосон энержи ДЦС-ын Гүйцэтгэх захирал М.Түвшинбат: ДАРААГИЙН ТӨСЛҮҮД МАНАЙХААС ЦАХИЛГААН АВЧ ЭХНИЙ ГАЛАА ӨГНӨ

Батбаяр 10,275 5

Тосон энержи ХХК-ийн Дулааны Цахилгаан Станц 12 дугаар сарын 29-ний Богд хаант улсыг тунхагласан өдөр зуухандаа анхны галаа асааж, 2025 оны нэгдүгээр сард Төвийн эрчим хүчний нэгдсэн системд холбогджээ. Завханы Тосонцэнгэлд баригдсан Тосон ДЦС-ыг Жем Групп ХХК өөрийн хөрөнгө оруулалтаар байгуулаад байна.

БУРХАНД ХАЛДАЖ БУГИЙГ НҮЦЭГЛЭГЧ

Баабар 37,633 0

... Хүүхэд гэдэг амьтны өмгөөлөл хамгаалалгүй байдал, явах газар, очих хүнгүй тэдний сахиус шиг ариун итгэмхий зан тамлагчдын хорхойг хүргэдэг, тэдний бузар цусыг дэвэргэдэг. Шуламд хувирсан хүн даялангуяа хүүхэд тамлах дуртай. Өмгөөлөл хамгаалалгүй, ядарсан буурай болгоныг тамлаж бахаа хангадаг эрлэг...

Давосын чуулган

В.Ганзориг 3,589 0

55 дахь удаагийн Дэлхийн Эдийн Засгийн Форумын үеэр хийсэн манай нэвтрүүлгийн хоёр дахь тусгай дугаар Давос хотоос хүрч байна. Энэ том хуралд Монгол Улсаас шалгаран урилгаар оролцсон Global Shapers Community Ulaanbaatar Hub-ийн энэ жилийн куратор Б.Бат-Оргилтой ярилцлаа.

#давос #дэлхийн эдийн засгийн форум

УТГА ЗОХИОЛЫН ХЭЛ

Баабар 34,360 0

Энэ нь утга зохиолын шинэ хэл буй болон алхам алхмаар албан ёсны, ажил хэргийн, бичиг баримтын, шүүхийн, сургууль боловсролын утга зохиолын хэл болон төлөвших үндэс суурь болжээ. Ингэсээр 1992 онд баталсан Үндсэн хуульд анх удаа “Монгол хэл бол төрийн албан ёсны хэл мөн” гэсэн заалт хуульчлагдлаа. Үүнийг "төв хэл" ч гэж нэрэлдэг, төрийн хэрэглэдэг бөгөөд магадгүй зарим оронд бэлгэдлийн үнэ цэнэтэй ч байдаг. Гэхдээ ихэвчлэн “албан ёсны хэл” гэдэг. Ингэж Монгол улсын төр, олон нийт, мэдээллийн хэрэгслэл, сургууль боловсрол, нийт Монголын ард түмэн албан ёсны хуульчлагдсан үндэсний хэлтэй болсон.

Гялалзах нэгэн од

Анандгэрэл 9,936 0

Алексей Позднеевын амаргүй тавилан

Э.Булган: Аудитор бол санхүүгийн салбарын дүрс, оношилгооны эмч гэсэн үг

Мөнгөндалай 3,480 0

“Нексиа Глобал Монголиа Аудит” компанийн гүйцэтгэх захирал, АССА, CPA, CPTA Э.Булгантай ярилцлаа.

Some Remarks on Mongolian Buddhism

Удо Б. Баркманн 1,969 0

Sovereign Mongolia is the heartland of the Mongolian cultural area and the ‘hearth of the Mongols’. This cultural area is characterised by the national script, history, customs, nomadic culture and civilisation, and, of course, religion. The Mongolian state therefore sees it as its duty to promote and maintain this ‘heartland of Mongolians’ within the scope of its intellectual and spiritual potential and its political and economic possibilities.

Мааниа зөв ойлгож, боди сэтгэлийг бясалгаж сурцгаая

Сүхбаатар 3,932 3

Улсын Их Хурлын Тамгын Газраас саяхан улс даяараа “Битүү шөл хийж идэцгээе” гэсэн уриалга гаргажээ. Улс даяараа битүү шөл идэцгээе хэмээн уриалснаас Ум мани бад мэ хум хэмээх мааниа ард түмнээрээ зөв ойлгож, зөв бясалгаж сурвал алс хойтдоо ихэд тустай даа.Идэж уухыг адгуусан амьтан ч чадна. Харин зөв бясалгахыг зөвхөн хүн л хийж чадна.

БОГД ЛАМЫН ТОВЧ НАМТАР

Сүхбаатар 8,507 2

Буддын сударт: ”Зонхаба Богд хойд төрөлдөө өөр Замбуутивд нэгэн хаан болон төрж амьтны тусыг ихэд үйлдэж, гутгаар төрөлдөө энэ Замбуутивийн дорно зүгийн Риза хэмээх сүм хийдэд бандида болон төрөх. Хоёр мянган шавь нар хурах бөгөөд шавь нар бүхэн нь чуулганы их мөр ба барилдлагын их мөрд оршигчид ямагт болох болмуй. Мөн Сухавадийн оронд төрөх ба “Билэг билгийн эрхт” хэмээх Бурхан болно. Мөн сайн галавын мянган бурханы есдүгээр “Сайн нүдэт” хэмээх Бурхан нь Зонхабагийн хувилгаан дүр мөн болой” хэмээн өгүүлжээ.

КАРМА НА БАЙКАЛЕ

Жамбалжамц 20,145 0

АРДЧИЛАГЧИДГҮЙ БОЛ АРДЧИЛАЛ ГЭЖ ҮГҮЙ

NEPKO 4,930 0

АНУ-ын улс төр судлаач, улс төрийн эдийн засагч, олон улсын харилцааны эрдэмтэн, зохиолч Фрэнсис Фукуяамагийн "Түүхийн төгсгөл ба сүүлчийн хүн" номоос

БУРХАН ШОО ХАЯЖ ТОГЛОДОГ

Баабар 43,646 0

Одоо нэгэнт хүн болсон чи цаашид Бурханы шоонд найдаад хэрэггүй. Нэгэнт оюунт хүн болсон чиний хувьд Амьдрал үүссэн 3.8 тэрбум, Хөхтөн бий болсон 70 сая, Хомо сапиэнс бий болсон 100 мянган жилтэй харьцуулахад ердөө 70-80 жилийн тун богино хугацаа чамд өгсөн. Энэ хугацаанд Бурхан чамд зориулж шоо хаяхгүй. Тэр завгүй. Энэ амьдралыг яаж өнгөрөөх нь чиний өөрийн чинь сонголт. Өмнө чинь чамд өөрөө сонголт хийх үй түмэн гарц байна. Сонголт алхам тутамд чинь бий. Амьдарлаа там болгосон ч чиний л сонголт. Амьдралаа баяр баясгалан болгосон ч чиний л мэргэн ухаанаас хамаарна.

Нобелийн шагналт бүтээлийн монгол хэл дээрх хэвлэлтэд зориулсан өмнөх үг

NEPKO 4,586 0

Өгүүлэн буй номын анхны хэвлэлт нэгэнтээ борлогдож дуусаад байтал зохиогчид нь 2024 оны Нобелийн шагналыг Эдийн засгийн сэтгэлгээнд хувьсгал хийсэн бүтээлээрээ хүртсэн нь баярт үйл явдал болов.

Ж.Галбадрах дүүдээ болон шинэ гишүүдэд шивнэх үг

Доржготов 7,955 4

Галбадрах минь, Готов ахын чинь насан турш хөндсөн сэдэв-гэгээрэл. Хөгжлийн оньс-гэгээрэл гэж зөндөөн цаас цоохорлосон ч үр дүн маруухан. Зохиол-хоосон үг аж. Тэгвэл шат шатны сургуулиар боловсорч мэргэжил эзэмшсэн хөвгүүд охидын хийж бүтээснийг бид эдэлж хэрэглэж, идэж ууж амьдардаг. Ах нь чиний “Шинэ Монгол” сургуулиар бахархаж, төгсөгчид нь монголчуудын дуурайл болон манлайлна гэж хүлээдэг. Уйггүй хөдөлмөрлөж, шантралгүй зүтгэж хураасан зоосоороо байгуулсан ахлах, ерөнхий боловсрол, технологийн дээд болон коллежийг чинь төгсөгч түм буман хүүхэд залуус, зохиолч миний мөрөөдөл ур чадвартай, оюунлаг, журамлаг хүн ам бүрэлдэхэд сүү мэт ариусган сүлнэ.

БУДДИЗМ: Урлагаар аялан танихуй

NEPKO 5,254 0

Буддын урлагийн цуглуулагч Рөүз Вүүдвордын анхны энэ бүтээл МЭ I зуунаас өнөөг хүртэлх буддын шашны урлагийн тансаг бүтээлүүдээс бүрджээ.

И.Одончимэг : Би хэзээ, хаана яг ингэж дүрээрээ халууран өвдөж, шатан шаналж, тэр дотор оршиж байсан билээ

Ганчимэг 14,903 0

Энэ удаа би та бүхэнд монголын театр, киноны ертөнцийн нөлөө бүхий том зүтгэлтэн, Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Ишдоржийн Одончимэгтэй хийсэн ярилцлагаар бэлэг барьж байна. Таалан соёрхоно уу.

“БАБА” БОЛ БАБА Л ДАА...

NEPKO 9,586 0

Монгол улсын төрийн шагналт зохиолч Цэндийн Доржготовын уран бүтээл, нийтлэлийн “Дэлхий даахгүй баян” түүвэр хэвлэгдлээ. Хувийн өмч нийтэд шилжив, Цайлган инээд цалгисан хөнгөмсөг насны яриа (1970-1984), Хэрсүүжих тусам хошигнол яргадаг (1976-2000), Шооч араншин нас дагаж уярдаг (1978-2005), Ёж егөө нулимсанд унтардаг (1992-2014), Хонгилын мухарт ёлтойх гэгээ (1992-2010), Үл алдрах итгэл (2010-2023), Түүх бол сургамж-багш бөгөөд залуурч-луужин (2010-2024), Шог зохиолч хулгай хийхээр гарлаа (2015-2024) гэсэн долоон хэсэгт сэтгүүл зүйн бүтээлүүдээ хуваан номдоо багтаажээ. Цэндийн Доржготов бол шог зохиолч огтоос биш. Харин та хэрхэн бодном?

Шарын шашин Монголд II

Удо Б. Баркманн 9,226 3

Монголчуудын шашинд орох үйл явц хэрэг дээрээ харилцан адилгүй эрч далайцтай олон зуун жил үргэлжилсэн. Тэгэхдээ Төвдийн бурханы шашин дүр төрхөө олж хөгжих үйл явцтай нягт уялдаа холбоотой явагджээ. Тэр явцад монголчууд төвдүүдэд улс төрийн чухал түлхэц өгсөн бол төвдүүд монголчуудад шашин, оюун санааны түлхэц өгчээ.

Пауло Коэльо: Сэтгэцийн эмнэлгээс дэлхийн тавцанд

NEPKO 10,290 0

Сэтгэцийн эмнэлгийн өвчтөн, хар тамхичин, тамлуулж тарчилж явсан зэрэг Коэльогийн намтрыг харвал тэр томъёог мэддэг болов уу гэмээр...

Монгол хүн нэг л болохгүй байна

Баярхүү 8,946 0

АРГАЛЬ УГАЛЗ- ХОВОРДСОН ЭРДЭНЭ

Батсүх 8,043 0

Хэрэв манай оронд олон нийтийн болон төр засгийн анхаарлыг хамгийн их татдаг зэрлэг амьтдыг шалгаруулах санал хураавал цоохор ирвэс түрүүлэх нь мэдээж. Тэрбээр гайхалтай гоё чамин агаад нууцлаг амьдралтай амьтан. Тахь удаах байранд, түүний араас саарал чоно, цагаан зээр, мазаалай тус тус дараалж орно. Харин аргаль угалзыг тэр болгон ойшоож үзэхгүй өнгөрөөнө.

Биньямин Нетаньяху–Энэ цаг үеийн түүхэн баатар

Баярхүү 8,653 0

Бид энэ дайнд гурван зорилго тавьж байна. 1) ХАМАС-ыг устгах, 2) Барьцаалагдсан хүмүүсийг буцааж авах, 3) Цаашид Газын зурвас Израильд аюул занал учруулахгүй байхыг баталгаажуулах. Энэ гурван зорилгыг биелүүлэхэд хэн ч бидэнд саад болохгүй –Б.Нетаньяху Газад хийсэн мэдэгдэл.

Мүраками Харүкийг унших албатай юу

NEPKO 8,344 0

Мүракамигийн бүх зохиол нэг бол орчин үеийг, эсвэл хүн төрөлхтний ирээдүйн тухай өгүүлдэг. Үүнийгээ гайхалтай тодорхой харуулна. Зарим бүтээлийг нь нийгэмд өгч буй сануулга, бошго гэхэд хилстэхгүй.

КИРИЛ МОНГОЛ БИЧГИЙН ДАВУУ БА ДУТАГДАЛТАЙ ТАЛ

Баабар 30,258 0

Юун түрүүн хүн амын дийлэнхийг эзэлдэг халх аялгуунд түшиглэсэн энэ бичиг нь БНМАУ-д амьдран суудаг олон ястны хэл аялагыг нэг хэл бичигт нэгтгэснээр Монголын хүн амыг нэг нэйшн стэйт болгоход чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Герман хэлний олон аялга хэллэгийг хох дойч аялга руу нэгтгэсэн ба үүнд нь ном зохиол, хэвлэл мэдээлэл, радио зурагт асар том үүрэг гүйцтгэсэн. Англи хэл ч мөн ялгаагүй ХХ зууны даяаршлын хүчээр квин инглиш аялага руу нийтийг түлхсэн. Бараг биенээ ойлголцдоггүй италийн олон аялагыг флорэнц аялагаар нэгдэн, итали хэл шинээр бий болгожээ. 1960-аад оноос Хятадад пининь аялага тэмдэгтийг албан ёсны болгосноор биенээ ойлголцох асар том дэвшил болсон. Яг үүнтэй адил кирил монгол бичиг ийм үүрэг гүйцэтгэсэн юм.

Атаархлаа шударга ёс гээд ойлгочихсон 10 хувь

Баярхүү 5,191 0

Бусад 9,029 нийтлэл байна