Бусад 8957 нийтлэл байна

БУРИАД МОНГОЛ АРД ТҮМНИЙ ЗАРИМ ТҮҮХ

Оросууд гэх нүүрэндээ үстэй, ногоон нүдтэй, урьд өмнө огт харж байгаагүй сүрэг шийдэм бороохой барьсаар орж ирэн дээрэмдэж талж эхлэхээр хөөрхий буриад монголчууд тэднийг мангас гэж харжээ. Ингэж орос хүнийг буриад нар “мангас” гэж нэрлэх болсон, одоо ч мангад гэдэг нь мангасын олон тоо.

АЛГАН ДЭЭР БУУСАН ДЭЛХИЙ

Энд дэлхий биет утгаараа хавтгай болчихсон тухай биш, тавган дээр тавьчихсан юм шиг бүгдэд хүртээлтэй болсон тухай өгүүлсэн билээ. Ингэхээр “тэгшхэн дэлхий” эсвэл “алган дээр буусан дэлхийн” тухай өгүүлээд буй хэрэг. Өнөөдөр оцон шувуунаас өөр амьтангүй Антрактид тивд цахилгааны зөөврийн эх үүсвэр тавьж байгаад компютэрээр интернэтэд орон мөнөөх тэгшхэн тавагнаас дуртайгаа авах бололцоотой. Харин ингэхийн тулд оцон шувуу биш хүн, хүн хүндээ технологийн дэвшил ашиглаж чадахуйц боловсролтой хүн байх шаардлагатай. Өөрөөр хэлбэл хавтгай дэлхийн тавцан дээр өрөгдсөн жимс амьд организм болгонд хамаатай зүйл биш. Боловсролгүй, технологи эзэмшээгүй нэгэнд дэлхий бөөрөнхий хэвээрээ байгаа.

Ураны төсөл унтрах замдаа ороогүй биз, Ерөнхийлөгч өө!!!

“Үр хүүхэд-ирээдүй хойчийнхоо жаргалын төлөө тархиа ширгэтэл, чөмгөө дундартал амь биеэ хайрлахгүй зүтэгнэ” гэх андгай тангаргаар төр засгийн оргилд асдаг. Сонирхолтой нь жаргуулах амлалт биелж байлуу? Амныхаа хэмжээгээр амласнаа ажил болгоогүйдээ гэмшдэг билүү? Өндөр сэнтийд заларснаар хариуцлага хүлээдэггүй-халдашгүй дархан эрхтэй бардам бүлэглэлийн тогтолцоо залуусын жагсаалаар ганхав уу яав.

Манай ТУГ

Монголын анхны арилжааны хиймэл дагуул хөөрлөө. 2024 оны 3 дугаар сарын 4-ний өдөр. АНУ, Калифорни муж, Ломпок хот. Ванденбергийн Сансрын Хүчний Баазаас.

УКРАИНЫ ДАЙНЫ ШАЛТГААН, СУРГАМЖ

Эдүгээ шинэ 2024 онд орос украины дайн улам өргөжих төлөвтэй байна. Украины тал “Оросын түрэмгийлэгчдээс эх орныхоо газар нутгийг бүрэн чөлөөлнө, Ялалт биднийх болно” хэмээн уриатай тулалдаж байна. Оросын тал “Украин бол Оросын газар нутаг. Ялалт биднийх болно” гэсэн уриатай тулалдаж байна. Тэхлээр дайн улам ширүүснэ.

КИЕВИЙН ТӨЛӨӨХ ТУЛААН (2)

Путины Украин дахь “Тусгай ажиллагаа” эхлээд гурав дахь жил рүүгээ орлоо. Энэ Тусгай ажиллагаа гэгч анх хэрхэн эхэлсэн тухай өгүүллийг сонирхуулахаар орчуулан толилуулж байна.

КИЕВИЙН ТӨЛӨӨХ ТУЛААН

Тусгай ажиллагаа (ТА) нь хууль сахиулах байгууллагууд, түүн дотор зэвсэгт хүчин ба цагдаагийн байгууллагын тусгай ажиллагааны нэг төрөл юм. ТА нь цэргийн ажиллагаанаас зорилго (тагнуул, хорлон сүйтгэл, нууц үйлдэл г.м.), арга (нууцлал, далд ажиллагаа) зэргээр ялгаатай. Цэргийн ажиллагааг зөвхөн тусгай хүчнийхэн (тагнуул, далд сүйтгэгчид г.м.) гүйцэтгэнэ. ТА-ны зорилго нь цэргийн аргаар хүрч чадахгүй цэрэг. улс төрийн зорилтыг шийдвэрлэх явдал. ТА-ы гол шинж нь бэлтгэл, нууцлал, гэнэтийн байдал, ажиллагааны хурд юм. ТА-г сэтгэлзүйн бэлтгэлийн өндөр түвшинтэй, аль ч нөхцөлд бие даах чадвартай, даалгаврыг шийдвэрлэхэд тулгарах саад бэрхшээлийг даван туулах чадвартай цэргийн албан хаагчдын жижиг бүлгүүд гүйцэтгэдэг. ТА нь маш богино хугацаанд зорилгоо гүйцэтгээд дуусгавар болгодгоороо дайн тулалдаанаас эрс ялгаатай. Путины Украин дахь “Тусгай ажиллагаа” эхлээд гурав дахь жил рүүгээ орлоо. Энэ ТА анх хэрхэн эхэлсэн тухай өгүүллийг сонирхуулахаар орчуулан толилуулж байна.

ЦЭНД ХЭМЭЭХ СУДРЫН ТУХАЙ

Өвчин бүгдийг даран мөхөөгч. Хилэнц бүгдийг машид амирлуулагч. Сайн бүгдийг сайтар өгөгч. Өгүүлэшгүй эрдэм ихт эл тарнийг олонтоо уншаарай. Аврал ач тус ихтэй. Хамаг муу бүгдийг илааршуулан арилгах болно. Цагаан зүгийн хамаг хүсэл бүгд биелэх болно хэмээн Бурхан багш зарлиглсасан байдаг. ...

НОМ

Би наяад оны дундуур Оросын Буриад улсад ажлаар явж байгаад Агын тойргийн нэгэн музейд буриадын эрдэмтэн Гомбожав Цыбиковын түвд хэлнээс орос хэл дээр орчуулсан “Ламрим” судрыг үзээд мэл гайхаж билээ. Монгол улсад монгол хэл дээр кирилл бичгээр хөрвүүлсэн Ламрим судар ная, ерээд онуудад огт гараагүй байхад энэхүү судар орос хэл дээр аль дээр үед 1919 онд хөрвүүлэгдсэн байхыг хараад гайхсан даа.

ХҮНЭН СҮРЭГ

Төрд яагаад нийгмийн хамгийн адаг шаар болсон хэсэг нь очиж овооролддог шалтгааныг Фрэдэрих Хаек хачин гоё тодорхойлсон байдаг. Тэд сул дорой байдаг, нээлттэй нийгэмд амиа аваад, хүүрэн биеэ тээгээд явах чадвар мөхөс байдаг, иймээс төр рүү үхэн хатан зүтгэж түүний найдвартай нэг эрэг шураг нь болдог аж. Төрийн болон шашны ажлыг итгэл үнэмшлээрээ гүйцэтгэдэг, түүндээ мэргэшсэн үнэнч шудрага олон хүн бий. Гэтэл сүргийн дээд бүтэц болсон эдгээр инстүүцүүд дампуурсан, эв эеэ олохоо больсон, суларсан үед нь адаг шаарууд чихэн орж ирж үнэнч шудрага нэгнээ шахаж гаргана.

Хэрэг зориг

Даргын үүдний өрөөнд хүмүүс зөөлөн дуугаар шивнэлдэх нь Сэрээтэр өвгөнд түгшүүртэй. Ер биш нам жим бөгөөд орох ээлжээ хүлээсэн хүмүүс дор бүрнээ бодлогоширч гар хуруугаараа оролдон дороо хавьчигнана. Даргын өрөөний гүнгэрваархуу хаалга, өндөр түшлэгтэй олон сандал бүгд сүртэй. Сэрээтэр хэсэг зогсоод сул сандал дээр суух гэтэл нөгөө сандал нь цав цагаан даавуу бүрээстэй тул морины хөлс шороо болсон дээлнээсээ цэрвээд шалан дээр өрөөсөн хөлөө нугалан аминдаа цэмцийв.

Хэрхэн ялагч болох вэ?

Та бидний сайн мэдэх Женерал Электрик компанид энгийн ажилтнаас гүйцэтгэх захирал болтлоо тушаал дэвшиж, компаниа дэлхийн тэргүүлэгч компаниудын тэргүүн эгнээнд жагсааж чадсан төдийгүй өөрөө олон улсад CEO-ийн CEO хэмээн хүлээн зөвшөөрөгдсөн хүн бол Жэк мөнөөс мөн. New York Times, The Wall Street Journal-ын шилдэг борлуулалттай бүтээл

ЭРТНИЙ НҮҮДЭЛЧДИЙН БҮТЭЭСЭН ОРЧИН ЦАГИЙН ДЭЛХИЙ

Орчин цагийн дэлхийг бүтээсэн архитекторчууд бол эртний нүүдэлчин улс гүрнүүд байсан гэж эрдэмтэн мэргэд өдгөө мэтгэлцэж байна. Чингис хааны байгуулсан тал нутгийн их гүрэн бол өргөн уудам орон зайд хосгүй урт хугацаанд оршин тогтносон. Монголын эзэнт гүрний үед цаасны үйлдвэрлэл, блок хэвлэл, сумны дарь зэрэг нь Зүүнээс Баруун тийш дэлгэрч, мэдлэгийн тархалт хурдсаж, Европоос далай тэнгисийг эзэрхийлэх явц эрчимжсэн гэж Харл бичжээ. Тэрбээр “Орчин цагийн дэлхийн эдийн засаг бол монголчуудын үлдээсэн өвийн ачаар төрсөн юм” гэжээ.

ТУЛААНЫ УРЛАГ УШУ

Ушугийн хамгийн алдартай сургууль бол “тайцзи-цюань-агуу их хязгаар" юм. Ер нь бүх ушуг “дотоод буюу зөөлөн”, “гадаад буюу хатуу чиглэлийн” гэж үндсэнд нь хоёр хуваадаг.

АРДЫН БОСЛОГО МОНГОЛЧУУДЫГ НИЙТЭЭР ӨЛБӨРЧ ҮХЭХ ТАМААС АВАРСАН

Хуурай өвсөнд түймэр асах мэт бослого Монгол орныг бараг тэр чигээр нь хамрав. Тавдугаар сар гэхэд бослого өнөөгийн засаг захиргааны хуваариар Увс, Ховд, Завхан, Говь-Алтай, Баянхонгор, Булган, Өвөрхангай, Өмнөговь, Сэлэнгэ, мэдээж Архангай, Хөвсгөл аймгийг хамарчээ. Дээрээс нь бөөнөөрөө дүрвэж байсан нутагт Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар, Баян-Өлгийг хамарч байсан гэж үзвэл эсэргүүцлийн хөдөлгөөн бараг бүх Монголыг хамарчээ гэж ойлгож болохоор байна...Ийнхүү цус асгаруулсан Иргэний дайн Монголд дэгдэх нь тэр ээ! Нэг талд нь гаднын хүчинд дулдуйдсан дарангуйллын бүх систем тогтоц ба түүнийг төлөөлсөн Монголын төр, нөгөө талд нь энэхүү хэрээс хэтэрсэн дарлалыг үл тэвчин эсэргүүцсэн ард түмэн зогсож байлаа.

ТОМ АХ

Миний ах Монголын Цахиагийнх гэдэг найман хүүтэй айлын Том хүү нь. Долоон дүүгээ тэвэрч үүрч, харж хамгаалж, өмгөөлж хайрлаж өсгөсөн.

ЧИНГҮН ГҮНЖ

Чингүн хатан монгол хүмүүст энэ газар нутгийг хэвээр нь сахиулах эрмэлзэлтэй байсан тул монголчууд Гүнжийн сүмийг ихэд хүндэтгэн дээдэлдэг байжээ. Эдүгээ нийслэл Улаанбаатар хотоос холгүй оршихТэрэлжийн ууланд байх нэгэн жижиг сүмийг хүмүүс Гүнжийн сүм хэмээн хүндэтгэн нэрийддэг нь угтаа Халхын Түшээт хан Дондовдоржийн их хатан, Манжийн Чин гүрний Энх Амгалан хааны охин хичээнгүй Амарлингуй Чингүн хатны дурсгалтай холбоотой юм.

ТУСГААР ТОГТНОЛООСОО ТАТГАЛЗАХ ЦЭДЭНБАЛЫН ЧАРМАЙЛТ

ЦЭДЭНБАЛ: "Монгол улс бол биеэ дааж чадахгүй юм. Зөвлөлт улстай л нийлүүлье” ЧОЙБАЛСАН:“Чи ер нь ард түмнийхээ байдлыг жаахан харж үзэж байвал дээр байх шүү” ЦЭДЭНБАЛ: “Би ч зориуд хэлээгүй, гэхдээ Зөвлөлтийн харьяат болсноор монгол үндэстэн алга болно гэж байхгүй шүү дээ” ЧОЙБАЛСАН: “Яагаад алга болохгүй гэж! Монгол үндэстэн алга болно л гэсэн үг…”

ОЛИГАРХИ

Дундаж давхарга гэж өнөөгийн монголын нийгэмд алга. Нийгэм нэлэнхүйдээ ядуу давхаргатай болжээ. Сингапурт хүн амын 50.0 хувь нь дундаж давхарга болж нийгэм нь баян чинээлэг болсон юм шүү. Монголын төр засгийн төлөөлөгчид Сингапурт туршлага судална хэмээн сүүлийн 20 жилд 160 удаа хэдэн мянган хүн улсын зардлаар очжээ. Гэвч нэг ч хүн нэг ч туршлага нэвтрүүлээгүй аж.

Хонины хулгай

Төрөө, засгаа, намаа, ерөнхийлөгчөө, ерөнхий сайдаа “хулгайчаа” л гэх болж. Ардчилал уу? Хулгай нь баригдвал хулгайч гэхээс ч яалтай. Урьд хүний нүүр өөд шууд “хулгайчаа” гэх халуун байв. Өдгөө халуу оргидог нүүр ч устсан болтой. 40 гаруй жилийн тэртээ хулгайн тухай бичсэн 2 зохиолоо толилуулъя. Уншиж дуусгах гэж биеэ чилээсний хэрэггүй шүү.

БОГД ХААНТ МОНГОЛ УЛСЫГ БАЙГУУЛСАН НЬ

Халх монголын ноёд ​дахиад л өөр хоорондоо хямарч эхэллээ. Тэд Хайсан гүн, Удай гүн зэрэг монголын тусгаар тогтнолын төлөө гавьяа байгуулж зүтгэсэн өвөр монголын ноёдыг хавчин гадуурхаж Ар Монголоос хөөж явуулжээ.

ДОРЖЗОДВА СУДАР

Мунхагийн шалтгааныг хаах аваас. Зовлонгийн шалтгаан хаагдах болно гэсэн үг. Тэр мэт. Зовлонгийн шалтгааныг хаах аваас өвчин зовлон, хараал шившлэг, муу үгс, муу үйл бузар юмс тэд бүгдээрээ хаагдах болно. Тэд бүгд ирсэн тэр зүгтээ буцаж одох болно гэсэн үг. ...

МОНГОЛООРОО БАЙГААЧ

Өвлийн цагт залуус толгой нүцгэн явж,нимгэн хувцас өмсөж, ботинк гутал өмсөж доогуураа дулаалахыг больжээ. ​Гурав есийн хүйтэнд толгой нүцгэн яваа залуус өөрсдийгөө гоё гээд бодчихжээ. Жараад онд нийслэл хотын монгол бүсгүйчүүд оросыг дууриаж өвлийн цагт доогуураа трико өмсөж өвчин тусаж байсан юм гэнэ лээ. Өвлийн цагт дороосоо даарвал өвчин олдог юм. Монголчууд өвлийн цагт дулаан явах мянган лан гэдэг юм.

ЭГО

Орчин үед зарим хүмүүс өөрийгөө хайрлаж чадахгүй хүн бусдыг хайрлаж чадахгүй гэдэг болжээ. Энэ бол алдаатай л үг байна. Бурханы номонд “Өөрийгөө энхрийлэх нь зовлон бүгдийн үндэс, Бусдыг энхрийлэх нь жаргал бүгдийн үндэс” хэмээн бичсэн байдаг. Тэхлээр эхлээд өөрийгөө энхрийлэх бус, эхлээд бусдыг энхрийлэх нь зохистой гэсэн үг. Гэхдээ өөрийгөө гаргуунд нь хая гэсэн үг биш. Эхний шатанд аль алийг нь адилхан хайрлаж болно л доо.

ИХ БОГД ​ЗОНХАБА

Цорж Дондүвринчин Зонховыг 1363 онд 7 настай байхад нь Бармаравжүн гэцлийн сахил хүртээж Лувсандагва хэмээх номын нэр хайрлажээ. Дондүвринчин цорж Лувсандагвыг 1373 онд 16 нас хүрмэгц Түвдийн мэргэдийн сургалтын гол төв Үйзэн орны Барьгүн хийдэд илгээж тэнд ”Илт онох чимэг”,“Судрын аймгийн чимэг” болон Майдар гэгээний зохиол хэмээх таван номын ёсонд суралцуулав. ​1381 онд Ярлүн чогцэн хамба Чүлтэмринчингээс гэлэн сахил хүртэв. Залуу Лувсандагва лам хувилгаан Богд мөнөөс мөн тул Бурханы ном сурч мэдэх нь нэн түргэн,эгнэшгүй хурц ой ухаантай,хичээл шамдал нэн гүн,авьяас чадвар гоц байв. Дараа нь Зонхов цанит номын дацны сургалтанд орж багш Ёндонжамц,Урзамба,Гомбопалам нарыг шүтэн судар тарнийн ёсонд суралцжээ. ​Энэ үедээ хийдийн хурлын хэслэгхийж “Номын мэргэн” цол хүртэв. Хурлын хэслэг гэдэг нь хийдийн номтой лам нарт мэдүүлж олны хурал хурсны дунд суугаад мэргэд лам нарын дараалан босож ном тавьж аль асуусан бүхэнд нь утгыг ялгаж зөв хариулан тайлахыг хэлдэг ажээ.

СЕКС КАПИТАЛ: HONEY MONEY

Харин Кэтрин Хаким эротик капиталыг “Зарим хүн нүүрний буянтай, сайхан амьдардаг. Тэд дур тааламжтайгаас гадна эерэг зан чанартай. Тэд хөгжөөнтэй, нөхөрсөг, өөртөө итгэлтэй, таатай, бүр харизамтай ч байдаг. Хаалга тэдний өмнө нээгддэг. Хүмүүс тэдэнд тусалдаг. Тэд биднээс цөөн бэрхшээлтэй учирч, тэр нь ч хурдан шийдэгддэг бололтой юм. Эротик капитал бол бүх харилцаанд үүрэг гүйцэтгэж байдаг нэр нь тодроогүй хөрөнгө” гэж тодорхойлсон буй. Энэ ном шинжлэх ухааны бүтээл гэдгийг эхэнд хэлсэн, 370 нүүртэй номын 173 нь тайлбар, эшлэл, номзүй, индекст зориулагдсан нь үүний гэрч юм. Арвин судалгаа, эх сурвалж ашигласан зохиогч номоо “эротик капиталын нөлөө нь энэ номд авч үзсэн судалгааны түвшнээс хоёр дахин их, зарим тохиолдолд түүнээс ч илүү гэж үзэхэд буруудахааргүй байна” хэмээн төгсгөжээ. Кэтрин Хаким хүйс хоорондын бүхий л харилцаа, арилжааны суурийг “сексономикс” гэж томъёолсон нь номын үндсэн агуулгыг хэлээд өгнө.

ШИНЭ ЖИЛИЙН СОДОН БЭЛЭГ

Шинэ жил... Хүүхдүүд, томчууд хамтдаа догдлон хүлээдэг хөл хөгжөөнтэй баяр. Сарын өмнөөс хотын гудамж талбай, дэлгүүр хоршоо гээд үйлчилгээний газрууд шинэ жилийн чимгээ зүүж хэн бүхний нүдийг баясган сэтгэлийг хөвсөлзүүлнэ. Энэ баярын бэлтгэл их эртнээс эхэлдэг. Байгууллага хамт олноороо тэмдэглэх баяр наадмын хөтөлбөрөө одоо ярилцаж хаана, хэзээ гэдгээ товлодог. Энэ бүгдтэй зэрэгцэн байгууллагын шилдгүүд хийгээд хамтрагч түншүүддээ өгөх бэлгийн тухай яриа ч өрнөнө. Бодоод бодоод бодын шийр дөрөв гэдэг шиг бид ухаанаа уралдуулан, ам булаалдаж мэтгэлцэж маргалдсан ч эцсийн бүлэгт оргилуун дарс, мэндчилгээ хоёр дээр буудаг. Бас нэг нийтлэг зүйл нь байгууллагын логотой бал дэвтэр, аяга оосор. Эдгээр нь байгууллагын өдөр тутмын хэрэглээ мөн ч бусдын өмнө өөр компанийн лого гялалзуулж суух нь хэр оновчтой, зохимжтой хэрэглээ болох эсэхийг бодох л асуудал. ​Шинэ ондоо шинэ ололт амжилт, олз омог дүүрэн байхыг бэлгэдээд энэ жил урьд урьдынхаасаа өөр шинэ бэлэг сонгох боломж байна. ​​​​

МОНГОЛЧУУД ЯВА АРАЛД ДОВТОЛСОН НЬ

Монгол цэргийн довтолгоог Малаккын хоолойгоор давшина гэж төсөөлсөн Кэртанагара тийш нь их хүч илгээжээ. Гэтэл уйгар үндэстэн Икэмүс-ээр толгойлуулсан Хубилайн флот Ява руу шулуун замаар орж ирэх нь тэр.