“Аливаа шашныг ямар ч нөхцөлгүй, үг дуугүй, улайран шүтэхгүй л бол жинхэнэ утгаараа аврагдана гэж хэрхэвч байдаггүй юм”. Шашин шүтлэг гэдэг тийм л зүйл байдаг. Сугаавадийн сургаалд үнэн голоосоо итгээд бослого үймээнд амь үрэгдсэн хүмүүсийг өнөөгийн бид нар өрөвдөлтэй азгүй мэтээр төсөөлөх гээд байдаг ч, үнэндээ тухайн хүмүүс жаргалтай ч байсан юм билүү. Үхээд үнэхээр диваажинд очсон эсэхийг мэдэхгүй ч, үгүйдээ л “диваажин руу явж байгаа би жаргалтай” гэж бодоод үхэж одсон хүмүүс олон байсан болов уу.

Багш: Энэ удаа, их хөлгөний буддизм дотроо ч энэ хүртэл ярилцаж ирсэн судруудаас хамаагүй өөр сургаал номлодог судрын тухай ярилцана. Ингэхэд чамаас санаандгүй асуухад, чи өөрийгөө үхэхээр хаана очно гэж боддог вэ?

Цагаан лянхуа сударт “1 хөлгөний үзэл”-тэй зэрэгцээд өөр нэг чухал түлхүүр үг илэрхийлэгдсэн байдаг. Тэр бол судрын сүүл хагаст гарах “Үүрдийн будда” хэмээх сургаал. Үүрдийн будда гэдгийг ганц үгээр тайлбарлавал “Шагжамүни багш үүрдийн өнгөрснөөс гэгээрэлд хүрсэн буддагийн хувиар оршдог бөгөөд, үнэндээ үхэлгүй үүрд бидний эргэн тойронд оршин байдаг” гэсэн санаа юм.

Өнөөдрийн лекцээр Билиг барамидын судар төрснөөс хойш ойролцоогоор 50 – 150 жилийн дараа хойд Энэтхэгт бүтээгдсэн гэгддэг Цагаан лянхуа судрыг тайлбарлан ярилцъя.

Буддизм ба психоанализийн ухагдахуунуудын адил болон ялгаатай тал буддизм нь бодгаль дотоод төгөлдөржилт буюу Нирваанд хүрснээр Орчлонг гэтлэн зовлонгоос хагацаж, амгаланг олно хэмээн номолдог.