Алдартай хятад судлаач Никита Бичуриний 1826-1828 онд бичсэн дөрвөн бүлэгтэй “Монголын тухай тэмдэглэл”-ийг 2019 онд монгол хэлнээ орчуулан гаргажээ.

Аяллын хоёр боть тэмдэглэлийн монгол орчуулгын өмнөх үгийг оруулав.

Алексей Позднеевын амаргүй тавилан

Хүний амьдралын үйлс бүтээлийг уншигч олонд таниулсан ийм нэг номын тухай

Монголчууд цаг наашилж тэнгэр хангай дулааран, хайруу хүйтэнд гэртээ галын дэргэд өнжих шаардлагагүй болсон зуны дэлгэр цагт баяр наадмаа тэмдэглэдэг уламжлалтай. Зуны сард зүйл зүйлийн цагаан идээ элбэгшин дэлгэрч, гэдэс цатгалан болохуйд хэнэггүй гүдэсхэн зантай монгол хүн ёстой л тааваараа жаргах билээ.

Эдгээр зохиолд манай ардын аж байдал, ахуй орчныг нүдэнд харагдтал өгүүлэн дүрсэлснийг уншихад өр өвдөхийн сацуу баярлаж бахдах юм бас багагүй байх агаад бидэнд төсөөлөгддөг шиг бүх юм бурангуй, харанхуй байгаагүйг уншин ухаарч, тухайн цаг үе нь зовлонгийн түүх хожмоо жаргалын түүх, тусгаар тогтнолын түүх болохын урьтал байсныг ойлгох шиг болно.