Даян дэлхий дээр Иерусалим шиг ариун дагшин хот үгүй хэмээн жүүдүүд өөрсдөө, мусульманчууд, христианчууд нь ярьдаг юм билээ. Анх би 1996 онд энд очиж байлаа. Дараа нь алба амины ажлаар хэд хэдэн удаа очиж, очих тоолондоо өөртөө түүх соёл, үнэт өвийн шинэ зүйл нээж, нэг ёсондоо бол үзээд баршгүй түүхийн өв дотор орж явчихдагсан гэсгээд өнөө цаг руу татан авчирч, яагаад заавал жүүд нарыг устгах гэж дайрдаг цаад шалтгааныг олж тогтоохыг хичээе.

Уул уурхай, олборлолт, лиценз хэмээн байнга үхэлдэн тэмцэлдэж, тэр хэдийг л хөгжлийн ганц гарц болгочихоод буй манай өнөөгийн улс төрчдөд нэгэн төрлийн дохио сануулга болох болов уу гэж үзээд дээрхи мөрүүдийг тэрлэв.

АНУ ба Өрнөдийн тулгаад буй дэлхийн дэг явцгүй болсон, бодит биш, либерал консерватив дэлхийн дэгийг сөрөх өөр дэгийг Хятад, Орос хоёр дэмжиж байна хэмээн хятад эрдэмтэн үзжээ. Хоёр орны харилцаан дахь эдийн засгийн потенциал Хятадын хувьд нэн чухал.

Ганц чаддаг нь хараал үйлдвэрлэх. Үйлдвэрлэсэн хараалаа шингээх сошиал ертөнц нээлттэй байна. Тийшээ урсгаад байх нь тэр, хараал ерөөлөө. Хөөрхий ойлгож байна, өөрөөp таашаал авах ямар ч хувилбар байхгүй хүн шүү дээ, тэр бол! Миний эргэн тойронд байна, хүний хорвоо юм чинь байж л байг. Би юм бодохгүй.

Монголчууд эхийг нь эцээхгүй, тугалыг нь тураахгүй бөөрөнхийлдөг зангаараа уулзсан болгонд л “Дэмжинэ, багаар чинь гаргачихна” гэчихсэн, түүнд нь бултаараа хууртчихсан. “Бид ялчих юм шиг байна”, “Бид ялчихлаа”, “Ялах нь гарцаагүй боллоо”, “Бид Засгийн газраа байгуулна” гээдхаалтын өдөр цуглаанууд дээр зарлаад байсан нам, эвслүүд дүн гарсны дараа боож үхэх гээд одоо ямаршуухан байж байгаагаа өөрсдөө нэг харчих даа. Та нар дээр аянга буучихлаа шүү дээ!

Өнөөгийн шинэ монголчууд, шинэ монгол залууст үзүүлбэл ёстой нэг ичмээр дамшиг байгаа биз? Иймхэн юмны төлөө коммунист иргэд нүдээ ухаж өгөхөөс буцахгүй байсан гэхлээр. Социализм явж явж, хөгжиж хөгжиж нэг мэдэхнээ гаатай бохь, жинсэн өмдөнд сөхрөөд уначихсан. Ялагдчихсан.