1920-иод оныг тус орны улс төр, эдийн засаг, оюуны амьдралд эргэлтийн шинжтэй ч гэж хэлж болохуйц, ингэхлээрээ нарийн түвэгтэй, үүгээрээМонгол Улсын шинэхэн түүхийн нэн сонирхолтой үе гэж хэлж болохоор байна. Учир нь урьд өмнө шийдвэрлэж байгаагүй олон чухал асуудлууд энэ үед цоо шинээр дэвшигдэн гарч иржээ. Улс төрийн зүтгэлтнүүд, олон түмэн тэдгээр үзэгдэл, үйл явцыг өөр өөрийнхөөрөө үнэлж цэгнэж, янз бүрээр хандаж байв.

Ардчилал, хууль, татвар гурваар Монголыг нийгмийг 30 гаруй жилдсэвхийтэл босгоод юун бар улс байтугай болгочих байсан “алтан цаг зав”-аа бид алдчихаад муугаа үзэж яваагийн тод жишээг би бичиж байна. Ганц жишээ! Aвто замын түгжрэл бууруулах сайдыг томилж, Үндэсний хороо (жил тойрон ажиллажээ) ажиллуулж байгаа явдал хэмээн би үзэж байна.

”Ж.Ёндон генерал шигээ дайчин генерал болно” гэх хэнээ офицер болгоны тархинд суучихсан юм уу гэсэн сэтгэгдэл армид байхад минь надад төрсөн юм.

Би хэлж байсан, хэлсээр ч байна. Юу гэвэл монгол хүн хувьдаа авсан машинаа л унана. Дугаараар хязгаарлаад эхэлмэгц хоёр дугаар авчихна. Гурвыг ч авсан чадна. Метро байгуулчихлаа гэж бодъё. Нэг хэсэг монголчууд сониучирхаад орно, сууна, үзнэ. Бусдаар хов хоосон давхих болно. Нийтийн тээвэр хөгжүүллээ гэсэн чинь хотоор нэг хоосон автобуснууд давхилдана. Одоо шүү дээ. Ажил цуглах тарах цагаар л автобус дүүрдэг, бусдаар Та нар хараарай, тав аравхан хүнтэй автобус л төв замаар уралдаж явдаг.

Бид өмнөх “Манай зууны хөрөг” номдоо Амин, Мобуту нараар колонийн системийн нуралтын дараахи Африкийн удирдагчдын төрхийг гаргасан бол Клеркийн намтар дотор Нельсон Манделагийн хөргийг багтааж байсан. Энэ удаа нийт Африкийг ганцхан Манделагаар төлөөлүүллээ.

Хонконг, Сингапурын туршлага. Би бүр онцолж байна. Голд орсон сургамж гэе. Улс орон хөгжихөд боловсролгүй иргэд л саад болно. Боловсролын хүртээмж сайн байж болно, чанар нь маш хангалтгүй байвал улс орон сөнөх нь тэр!