Монголын эдийн засагт ийнхүү арван жил тутам алтаар “дуслын” тариа хийж ирлээ. Алтан “дусал” нь эдийн засгийг сэргээдэг ч, байгаль орчин, нийгмийн эдийн засгийн амьдралд яг ямар үр дагавар авчирч буйг нийгэм даяараа ил тод ярилцаж дүгнэх шаардлага тулгарлаа.

Таван толгойн хувьцааг Торонтогийн бирж дээр зарахын тулд хийх ажил их байна.

Манайх шиг эдийн засаг буурай орнуудад хөгжлийн хамгийн том сорилт болоод буй авлигыг үндсэндээ хоёр төрлийн үзэгдэлд Фрэнсис Фукуяама хуваан тайлбарлажээ. 1. Рент (rent-seeking) 2. Клиентелизм (clientelism)

Учир нь байгалийн хийн хоолойн монголыг тойрсон хоёр чиглэл хоёулаа өндөр уулсыг даван, гол хэрэглэгчдээ хүртлээ манайхаар дамжуулан татсанаас хоёр дахин хол, хоёр дахин үнэтэй гарч байна.

Ийнхүү эдүгээ бий болсон геополитикийн бодит байдал өмнө нь хийн хоолойг өөр улсаар дамжуулахаас татгалзаж байсан Хятадын бодлогод өөрчлөлт оруулав. Оросууд ч бас өндөр уулсыг дамжуулан их зардлаар, өөрийн хийн нөөц их, дундад азийн хийн хоолой дайрч буй Урумчид хүрэх Алтайн замыг биш, уул намаг байхгүй, Бээжингийн том хэрэглэгчид хүрэх хамгийн дөт зам буюу Монголын, талын замыг сонгоход хүрээд байна.

Боловсрол бол нийгмийн тэгш бус байдлыг арилгаж, тэнцвэржүүлдэг хэрэгсэл.