Коридор -6

"…Ингэхэд сэтгэл л бүхнийг туулдаг юм билээ.

Гар нь царцаж, нүд нь гандсан ч

Яруу найрагч шүлгээ л бичиж үлддэг…"

— Р.Рождественский

"Хүн нас бардаг ч

сэтгэл нь, үнэн нь

түүхийн тэнгэрт нисэж үлддэг…"

— Б.Явуухулан

"Өглөө мэлмэрэх шүүдэрт

Орчлонгийн толь шиг сүүдэр…"

— Японы хайку

Өвлийн шөнө, тэнгэрт дүүлсэн онгодын цуурай

Хүйтэн жавар уушги руу нь огцом орж ирэхэд Гочоо цочин сэрлээ. Бие нь даарч, гарт нь дэвтэргүй, толгойдоо бодолгүй мэт санагдсан ч сэтгэлд нь өнөөх "хэн нэгэн" шивнэнэ:

“Гочоо, чи үнэнч үлдсэн. Тийм болохоор чи амьд байна.”

Тэр ухасхийн босож, суудал дээрээ үлдээсэн хуудас руу харлаа. Тэнд ямар ч бичвэр нь байсангүй. Гэхдээ тэр мэдэрч байлаа — цаасан дээр үг бичээгүй ч, хүй орчлон түүнийг аль хэдийн сонссон гэдгийг. Одоо түүнийг унших хүн биш, ойлгох эрин цаг үе хэрэгтэй болсон мэт…

“Хүмүүсийн сэтгэл бол Троя.

Дотроо гэрэл, гаднаа цайз.

Харин чи, Гочоо, Троя дахь морь.”

— Илиада-г санагдуулсан мөр

Тэрээр халаасандаа шүлэг хайгаагүй. Харин өөрийн дотоод дуу хоолойг сонсох гэж зориглов.

"Миний дотор хүн гэдэг тэр шүлэг бичдэг, гадна талын Гочоо бол зүгээр л архины лонхны гадна талд байгаа шошго шиг зүйл…"

Тэр “архины шошго”-оосоо салж, шүлэг болж амьдрах цаг ирсэн мэт.

Гочоогийн онгодын дуудлага

Түүний сүүлчийн кино төсөөлөл дотроос нь урган гарч галбирваа мод лүүээ цэцэглэн сэргэж байлаа. Тэнд ганцаар алхах дүр байв —

асфальтан замаар бус,

монгол талын борооноор бус,

харин түүхийн хуудас дээгүүр алхаж буй шүлэгч яруу найрагч !

Тэр киноны дотроос нь эгшиглэхүй зөөлөн гол ус намуухан ундарна:

"Эцсийн эцэст

эрх чөлөө гэдэг

өөрийн үнэнийг

хэн нэгнээс гуйхгүйгээр

хэлж чаддаг байхыг хэлдэг юм…"

Тэр өөрийгөө ганцаараа алхаж буй Моцарт гэдгээ мэднэ. Гэхдээ одоо тэр зөвхөн хөгжим биш — шинэ үеийн түүх бичиж эхэлжээ.

Цас бударсан өглөө

Цайран буй , хот нам гүм.

Гочоог олсон залуу бүсгүй түүний халааснаас сандал дээр унасан цэнхэр дэвтэрт дараах шүлгийг уншив:

"Энэ бол миний эх орон —

Мөнх хөх тэнгэртэй,

Гашуун архитай,

Гашуун үнэнтэй…

Гэхдээ

Шүлэг бичих үүрэгтэй

Өвгөдөөс зарлигдсан

Надад үлдсэн цорын ганц

Манай сайхаэ эх орон!"

Тэр шүлгийг бүсгүй амандаа дахин дахин уншив. Энэ зөөлөн амандаа аялах аялгуу дуугаар нэгэн шинэ зүйл эхэлжээ. Урьдын бурангуй цагт өрнөж байсан түүх дахин давтагдаж байгаа мэт — энэ удаа чимээгүй, гэхдээ эргэж буцашгүй.

Төгсгөл мэт эхлэл II

“Хүн төрөлхтөн хамгийн агуу зүйлийг бүтээх үедээ

— эмзэг, гүн шаналал дундаас л шүлэг төрдөг байжээ.”

— Японы эртний найраг.

Гочоо тэр үгээр амьдарсан. Тэр үгээр түүх болж,

тэр үгээр мартагдаж,

тэр үгээр дахин амилна.

Монголын хөх тэнгэр доорх “гажиг” хүн үнэндээ хамгийн жинхэнэ оюунлаг Хүмүүн

(Үргэлжлэл бий )