Эзэн Богд Чингис хаан, түүний ач хөвгүүн Хубилай нар болон алтан ургийн их хаад найман зууны тэртээ дэлхийн дөчин улсыг нэгтгэсэн, алс өрнөдийн Альпийн нуруу, Адриатын тэнгисээс алс дорны Солонгос, Хятад, Индонез хүртэлхи евроазийн 33 сая хавтгай дөрвөлжин км уудам газар нутагтай, Их Хурилдай, эрдэмтдийн чуулгантай,аравт, зуут, мянгат морьт цэрэгтэй, Их Засаг хуультай, шуудан өртөөтэй, олон шашныг адил тэгш хүндэтгэсэн, худалдаа арилжааг чөлөөтэй хөгжүүлсэн, торгоны замыг хамгаалсан, олон улсын харилцааг бэхжүүлсэн, одон орон, уран барилга бүтээсэн,тамга тэмдэг,босоо монгол бичиг үсэгтэй,төр шашныг хослуулсан дэлхийн хамгийн том хүчирхэг Их Монголын эзэнт гүрнийг байгуулж168 жил оршин тогтнож дэлхийн соёл иргэншилд үлэмжих үүрэг гүйцэтгэж тод мөрөө үлдээсэн билээ

Уур, шунал, их гүрний дээрэнгүй үзэл, геноцид. арьс өнгөөр ялгаваралах үзэл, соёл шашны зөрчил, хүчирхийлэл, буруу үзэл ​зэргээс болж улс гүрэн, ​хүмүүс дайн хийж байна. Энэхүү ​буруу үзлээсээ хүмүүс татгалзахгүй юм даа. ​Орчин цагт хүмүүсийнүзэн ядалт, буруу үзэл нь улам газар авч дэвэрсээр ​байна. ​

Эдүгээ өнөөгийн Орос оронд хоёрхон л зам үлджээ. Нэг зөв зам нь өрнөдийн баримжаатай орчин үеийн ардчилсан эрх чөлөөт орон болох. Нөгөө нь буруу зам нь ганц хүний дарангуйллын цэргийн харгис гүрэн хэвээр үлдэх. Ийм л байна даа. Ямар зам сонгохоо оросын ард түмэн надаар заалгахгүй мэдэх байлгүй дээ.

Орчин үед Япон улс Монголд их хэмжээний зээл тусламж өгсөн дөө. Өрнөдийн хандивлагч орнуудаас Монголд хамгийн их тусалсан нь Япон улс даа. ”Говь” ноолуурын үйлдвэрээс эхлээд Нарны зам, Нарны гүүр, Хөшигтийн шинэ нисэх онгоцны буудал, эмнэлэг, сургууль, Жайка байгууллага, өвсний үндэс гээд яривал тоо хэмжээ нь тоолж баршгүй их зүйл болох биз.

Тэр өөрт тохиолдсон хүнд бэрхшээл бүхнийг ялан дийлдэг байлаа. Амьдралын бэрхшээлтэй нүүр тулж айдас бэрхийг давдаг байлаа. Тэр бол баатар эр байсан. Солонгос байтугай дэлхийд үлгэр дууриалал болсон сайн эр байлаа. Өөрийгөө ялсан эр. Бэрхшээлийг ялсан эр. Ядуурлыг ялсан эр. Зорилгодоо хүрсэн эр.

Хорьдугаар зуунд хойд хөрш Зөвлөлт Холбоот Улсад ​дөрвөн удаа их дүрвэлтийн давалгаа болжээ. Анхны дүрвэгсдийн давалгаа цагаантны дүрвэгчдийн 1918-1924 оны давалгаа байсан юм. Орост улаан хувьсгал болжиргэний дайн гарч аллага хядлага, дээрэм, өлсгөлөнгарснаас болж цагаантны армид алба хааж байсан цэрэг, офицерууд болон тэдний гэр бүл, оросын сэхээтнүүд, христийн санваартан, баян чинээлэг иргэд бүгд нийлээд 5.0 сая хүн баруун европ руу дүрвэжээ.