Их Улс хэмээх ойлголт сүүл үеийн ойлголт агаад Чингис 1206 онд Монголын Их Хаан болсны дараа л үүссэн юм. Монгол хэлэнд Yeke гэдэг нь том, аугаа гэсэн утгатай бол ulus гэдэг нь төр улс гэсэн утгатай үг билээ. Чингис хаан Монгол Улсын захирагч болсныхоо дараа их цэргийг нь дийлэлгүй сөгдсөн улс орнуудыг захирах илүү том улс төрийн байгууламж байгуулж эхэлсэн юм. Нэг түүхэн бичгээр бол умард Хятадад XII зууны үед нутаглаж байсан Жин хэмээх Жүрчидийн их улсыг монголчууд дайран сөнөөсний дараа Жин улсын түшмэд энэ нэр томьёог монголчуудад дамжуулсан гэдэг. Тийнхүү монголчууд өөрсдийн улсаа Их Монгол улс гэж нэрлэдэг болжээ. Их гэдгийн цаана уг улс асар том, хил хязгаар нь хязгааргүй өргөн гэсэн санаа агуулна.

Майло Бэкмэн номоо “Хэдэн дүрс байдаг вэ” гэдэг зальжин асуултаар эхлүүлжээ. Ингээд уншигч дүрсний ертөнцөөр аялна. Зүсэн зүйлийн дүрс байдаг аж. Дөрвөлжин, тойрог хоёр хоорондоо адилхан атал найман өнцөгтүүд нэг нэгнээсээ өөр юм байж. Одоо уншигч дүрсийг урьд өмнөхөөсөө огт өөрөөр харж эхэлнэ. Номын хоёр дахь бүлэг “Төгсгөлгүйгээс илүү том зүйл байдаг уу” гэдэг асуултад хариулна. Энэ асуулттай холбоотой нэгэн явдал санаанд орсныг хуваалцъя.

“Цаг заваа сайтар төлөвлөсөн тохиолдолд хүн сэтгэл хангалуун болно. Аль болох дуртай зүйлээ хийх хэрэгтэй.”

Хүн төрөлхтний түүхнээ универсал түүх бичлэгийн аргыг бүтээж үлдээсэн хэмээн үнэлэгддэг монголчууд бидний түүх өөрөө ээдрээ адармаатай замыг туулсан юм.

Хутагт Алтангэрэлт буюу судрын аймгийн дээд эрхэт хаан хэмээх их хөлгөн судар оршвой