-Тэр нэгэн шөнө Н.Энхбаярт “муриулсан” Ө.Энхтүвшин намаа л гэсэн “амьтан”-

Монгол Улсын 30 дахь Ерөнхий сайд улс орны, нийгэм эдийн засгийн эгзэгтэй үед “олдохгүй” байна. Түүнийг тодруулахаар МАН-ын Бага хурал өнөөдөр хуралдана. Энэ хурлаас нэр дэвшсэн эрхмүүдийг УИХ-ын холбогдох бүлэг, байнгын хороод,УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар хэлэлцэж батлах юм.

Эхний даваа өнөөдөр болох МАН-ын Бага хурал. 330 гишүүнтэй энэ бүтэц хэрхэн хуваагдаж талцаж байж Монгол Улс Ерөнхий сайдтай болохыг таашгүй. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд хамгийн их бужигнуулсан, “олж уулзахад хэцүү” байсан хүн бол Шадар сайдын үүрэг гүйцэтгэгч У.Хүрэлсүх байв. Тусгаар тогтнолын ордны зүүн жигүүрийг Зүүний хүчний холбоо “эзэлж”, Х.Баттулгыг Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялуулсан “Монгол ялна” багийн “пиарчид” жинхэнэ хор, хов хоёрыг базаж кино хийх шахав. Мөн тэд сошиал хэрэгслүүдээр элдвийн судалгаа явуулж, У.Хүрэлсүхийг тасархай хол рэйтингтэй яваа мэт харуулахыг оролдож байна. Ийм оролдлогуудын ихэнх нь бүтэлгүйтэж, дүн эсрэгээрээ эргэдгийг өнгөрсөн цаг хугацаанд хангалттай харсан билээ. Тэгээд ч УИХ-ын гаднаас ирж Ерөнхий сайдын албыг хаших хэчнээн хэцүү болохыг Ц.Элбэгдоржийн Засгийн газрын үед хангалттай харж гашуухан сургамж авсан. Гэсэн хэдий ч “пиар”-ын мананд манарсан албан тушаал горилогчид ч эгээ л ерээд оны талхны дараалал шиг урд хойноо оролцож Тусгаар тогтнолын ордны зургаадугаар давхарыг бүчсэн нь тун инээдтэй, эмгэнэлтэй дүр зурагтай харагдуулж байв.

Тэгвэл Ерөнхий сайдад өрсөлдөнө гэдгээ хамгийн түрүүнд илэрхийлсэн УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшингийн хувьд ёстой л “загасчны морь усгүй” гэгчээр гоц гойд бүлэглэж нэгтгэсэн зүйлгүй тархай бутархай хүмүүс л хаа байгаа газарт нь очиж гар бариад дэмжихээ илэрхийлээд байгаагаас биш айхтар зохион байгуулалтад ороогүй байв.

Танхимаас нэр дэвших байх гэсэн гол кандидат нь УИХ-ын гишүүн, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга Н.Энхболд. Тэгтлээ амбицгүй ч өөрийн байтугай өрөөлийн намынхны хүндэтгэлийг хүлээсэн ноён нуруу, туршлагаараа дэмжлэг хүлээж болох ч “харизма” нь түүнийг нэг л биш харагдуулаад байгаа нь нууц биш юм. Түүн дээр одоог хүртэл “Би Ерөнхий сайдад өрсөлдөхгүй” гэж бардам хэлээгүй ч өмнөх Ерөнхий сайдыг огцруулахдаа гарын үсэг зурсан гишүүд дараагийн Засгийн газарт орохгүй” гэж том ам гарсныхаа төлөө залуустаа зэмлүүлсээр яваа гэх УИХ-ын дэд дарга Ц.Нямдорж нэмэгдэж мэдэх юм. Түүнийг “Биднийг төлөөлж үг хэлэх эрх байхгүй”, “Бид дараагийн Засгийн газарт орох гээгүй бол намынхаа нэр хүндийг унагаж ийм том риск хийхгүй байсан” гэж залуус нь шүүмжилсэн сурагтай. Үнэндээ ч баахан залуусыг шордож байгаад гарын үсэг зурах аян эхлүүлээд, зориг хүч дутах вий гэсэндээ өөрөө хамгийн сүүлд гарын үсгээ зурсан Ц.Нямдоржийг Ерөнхий сайдаар дэмжих хүн тун цөөн. Тиймээс ч нэр дэвших нүүр байсангүй, У.Хүрэлсүхийн ард нуугдаад дараагийн Ерөнхий сайдыг “азаргалж” Хууль зүйн сайд болохоос сийхгүй л хүн.

Ө.Энхтүвшин, У.Хүрэлсүх хоёр халз тулж байгаа нь дэндүү “контрасттай” шоглоом гэж хэлж болохоор. Нөгөөтэйгүүр түүхэн талаасаа Ө.Энхтүвшиний рейтинг эрс ялгарна. 2012 оны сонгуулиар ялагдсаны дараа У.Хүрэлсүх өөрийн биеэр Ө.Энхтүвшин дээр очиж намын генсекийн ажлыг өгөх хүсэлтэй байгаагаа хэлээд, үүнийгээ одоо намын дарга Сү.Батболдод орж танилцууллаа гээд амралтын бичгээ авснаа хэлээд байхад нь гарч гүйгээд бүхнийг өөрийнхөөрөө шийдүүлж ачаагаа өөдөөс нь чулуудчихаад явчихсан. Ингэснээр орон нутгийн сонгууль, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялагдахад “ял үүрэх” эзнийг гялс олчихсон хэрэг. Гэтэл буруутан нь хэн билээ. Ө.Энхтүвшин л лав биш.

Нэгэнт ийм занганд орсон Ө.Энхтүвшин Ерөнхийлөгчийн сонгуульд Ц.Элбэгдоржтой өрсөлдөхөөр шийдсэн ч нэр дэвших зам нь дэндүү бартаатай байв. “Чамайг л дэвшвэл дэмжихэд бэлэн” гээд байсан Н.Энхбаяр нэг л орой царайгаа барайлгачихсан, бодлоо өөрчилчихсөн байв.

Хуучнаар “Сайд нарын” гэгддэг хоёрдугаар нэгдсэн эмнэлгийн талыг шоронгийн байдалтай болгож Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаярыг эмчилэн хорьж байв даа. 2013 оныЕрөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулах Бага хурал хуралдахаас хоёр хоногийн өмнө, шөнийн 03 цагт Н.Энхбаяр, Ө.Энхтүвшин нар уулзсан гэдэг. Өрөөнд ярилцахад чагнах төхөөрөмж тавьсан тул тагтан дээр тавхан минут ярилцахдаа Ө.Энхтүвшин “Та намайг дэмжих үү” гэхэд нь Н.Энхбаяр “Уг нь дэмжих л байсан юм” гэхэд л хэдийнэ тохиролцчихож гэдгийг ойлгож Б.Бат-Эрдэнэ гишүүнд боломж олгоод ховор олдох завшаанаа алдаж байсан түүхтэй. Харин Б.Бат-Эрдэнийг яаж ялагдуулахаа У.Хүрэлсүх, С.Баяр нар эс мэдэх биш. Тэгээд ч Ц.Элбэгдорж бол хүчтэй өрсөлдөгч тул хэн ч хэнийг хардах аргагүй ч нэгэн нууцлаг гавьяаны эзэд болцгоосон юм билээ.

Хэдийгээр түүх боловч өнөөдрийг хүртэл Ө.Энхтүвшин гэдэг улстөрч нэг зангаараа, зарчмаараа байгааг бид харж буй.Харин У.Хүрэлсүх энэ хооронд юу юу болоодхов. Ялангуяа Ерөнхий сайдаараа тагнуулж чагнуулсан гэдэг жүжиг нь бүр ч муухай байсанд Ерөнхий сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Ж.Эрдэнэбат одоо болтол гомдолтой яваа төдийгүй хуулийн байгууллагаар эцсийг нь хүртэл шалгуулна гэсэн байр суурьтай байгаа юм.

Бага хуралд оролцогчид ч мөн нам дотроосоо олон “гэмт хэрэгтэн” илрүүлснийг нь Ерөнхий сайдын суудлаар шагная гэсэн зорилго өмнөө тавиагүй болохоор ялагдах бүрт ял мэт энэ намыг удирдаж байсан Ө.Энхтүвшинг, намын даргаа Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөхөд өрсөлдөгчидтэй нь хуйвалдаж, Ерөнхий сайдаа “тагнасан, чагнасан” хэрэгт гүжирдсэн У.Хүрэлсүх нарын хэнийг нь дараагийн Ерөнхий сайдаар сонгохын өмнө үнэнийг мэдэхийг хүсч байна. Тиймээс өнөөдөр болох Бага хурлаар юуны өмнө Бага хурлын 330 төлөөлөгч У.Хүрэлсүхийг өөрийгөө тагнаж  чагнасан, эсвэл Ерөнхий сайд нь түүний нууцад халдсан эсэхийг хуулийн байгууллагынхнаас үнэн мөнөөр нь мэдэж байж сонголтоо хийх тухай ярьж байна.

Эх сурвалжийн мэдээлснээр хуулийн байгууллагынхны ямар нэг гүйцэтгэх ажиллагааны үеэр Шадар сайд У.Хүрэлсүхийн зарим хүнтэй ярьсан ноцтой сэдвүүд, тэр тусмаа мөнгөний тоо хэмжээ хүртэл ярьж ирсэн нь давхар сонсогдож орж ирээд байсан гэх жигтэй сураг дуулдав. Өөрөөр хэлбэл зориуд У.Хүрэлсүхийг бус тодорхой зөвшөөрлийн дагуу нэг объект дээр тусгай ажиллагаа явуулж байхад нь түүний яриа ороод ирсэн бололтой юм. Гэвч энэ талаар Бага хурал дээр хэрхэн танилцуулахыг гишүүд хүлээж байгаа аж.

Үүнээс шалтгаалан танхимынхаа тэргүүнийг хардаж сэрдсэн үү, эсвэл Ерөнхий сайддаа сэжиглэгдсэн үү, яагаад өнөөдрийнхийг хүртэлх нам доторх өс хуримтлагдав, юуны учир Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн сурталчилгааны үеэр Х.Баттулгыг ялуулахаар ажиллаж байсан багийнхан У.Хүрэлсүхэд саймшраад зогсохгүй өнөөг хүртэл дэмжсээр байна вэ.

Жеймс Бонд, Женко хоёр буюу Х.Баттулга, У.Хүрэлсүх нар Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдаар хамтран ажиллаж гэмээнэ эрх ашгийн ямар нэгдэл байж болох вэ гэдэгт онцгой анхаарал тавьж байж сонголтоо хийх бололтой.