Нүүдэлчид нэн эртнээс урлагийн онцгой нүдтэй байжээ. Эртний булш бунхнаас олдсон эд өлгийн зүйлийн ур хийц нэн адтай. Уран зургийн ангиллаар “амьтны стиль” гэх нэршилтэй төрөл зүйл маш алдартай. Тэнд зурагдсан, сийлсэн, мод төмрөөр уралсан буга чоно үхэр мал, янгир, шувуу зэрэг нь үнэхээр шүтмээр. Орчин үеийн модерн урлагийн төрөлд ч багтааж болмоор сэтгэлгээ, уран хийц, хийсвэрлэл зэрэг нь гайхамшигтай. Ноён уулаас олдсон шилээвэр бүтээлүүдийн тасархай нь Монголын мүзэйд үлдсэн, гол үзмэрүүд Эрмитажид хадгалагдаж байгаа.

Хорь гаруй жилийн өмнө сонинд өгч байсан ярилцлагаа оллоо. Урьд нь тэр сониноос өөр дахиж хаана ч хэвлэгдээгүй ярилцлага байна. Зүгээр л сонируулж байна. Цаг хугацаа улирах хэрээр нийгэм ч их өөрчлөгджээ. Хүмүүсийн орчиноо үнэлэх үнэлэмж ч их өөрчлөгдөж.

“Шинжлэх ухааныг өмөөрөхүй” өгүүллийн дараагийн хэсгийг нийтэлж байна.

Бидэнд хамгийн ойр дөт түүх бол өнгөрсөн зуун жилийн үйл явдал. Олон тохиолдол явдлын гэрч нарын зарим нь одоо ч амьд сэрүүн байсаар. Гэвч энэхүү саяхны үйл явдлын факт баримт, үнэлэлт дүгнэлт өдгөө тодорхой бус байсаар. Тавиад оны эхээр Зөвлөлт Монголын академиуд хамтран “БНМАУ-ын түүх” хэмээх бүтээл туурвисан.

Монголчууд бид үе үеийн турш тэгштгэсэн нийгэмд амьдарсаар иржээ.

Оросын түүхч Е.Трифоновын хориод жилийн өмнө бичсэн энэ баримтат түүхэн өгүүллийг өнөөдөр уншихад нэн сонин. 130 сая хүн амтай хүчирхэг ЗХУ ердөө 2 сая 700 мянган хүнтэй дорой Финланд руу 1939 онд түрэмгийлэн дайтаад шившигтэйгээр ялагдаж байсан. Тэр тухай түүхийг энд архивын олон баримт түшиглэн өгүүлжээ. Өдгөө дэлхийн хоёр дахь хүчирхэг арми гэгддэг Орос өөрөөс нь салсан, харьцуулахад дорой Украинд түрэмгийлээд шившигээ хутгаж байгаа нь эмгэнэлтэй. Украин дахь Оросын түрэмгийлэл тэртээ 80 гаруй жилийн өмнөх хөөрхийлөлтэй шившигийнх нь хуулбар шиг?