Хэл судлалын бус мэргэжилтэй, англи хэлтэн инжинер техникийн боловсон хүчин манайд тун цөөн байжээ. Ер нь нам засгаас ч хөрөнгөтний хэл сурахыг төдийлөн таашаадаггүй байв. Хотын намын хорооны хуралд ирж үг хэлсэн Цэдэнбал “манай зарим сэхээтнүүд англи хэл шохоорхох боллоо. Юун түрүүн орос хэлээ төгс сайн сурах нь социализм байгуулж байгаа манай орны хувьд илүү ач холбогдолтой. Хөрөнгөт орны хэл сурч тэрийгээ юунд ашиглах гээд байгаа юм!” гэж анхааруулж байсан.

Азийн ихэнх орнуудад загалмайн шашинтнууд хүн амын цөөнх гэж тооцогддог ч тэдний нийгэмдээ үзүүлэх хүчтэй нөлөөлөл үүнийг үгүйсгэж байна. Өмнөд Солонгосын номлогчид дэлхийн хамгийн идэвхтэй хүмүүсийн тоонд ордог. Өмнөд Солонгосын кардинал Лазарус Ю Хөнь Сикийг дараагийн папаар томилох боломжтой гэж үздэг. Загалмайн шашин нь боловсролын салбарт, мөн бүс нутгийн элитүүдийн дунд эзлэх жингээрээ илүү байдаг. Дайны дараах Японы Ерөнхий сайд нарын ес нь загалмайн шашинтан байсан, үүнд тус улсын одоогийн удирдагч Ишиба Шигиру багтжээ. Христийн шашны нөлөө ялангуяа Өмнөд Солонгост тод илэрдэг. Тус улсын дайны дараах ерөнхийлөгч нарын 70 орчим хувь нь загалмайн шашинтай байсан бол их дээд сургуулийн гуравны нэг орчим нь христийнхэн.

Польшийн утга зохиол орчуулагчдын их хуралд 70 орны 300 гаруй орчуулагч таван тивээс Краков хотноо цуглажээ.

“Ардтүмэн” гэхээр энэ үгийг бид хэрхэн ойлгодог вэ?

1.Төрийн эрх баригчдын дотор эзлэх хууль зөрчигчдийн тоог огт үгүй болгож чаддаггүй юм гэхэд цөөлөх. 2.Нэгэнт улс төрийн намуудын нэр хүнд унасан энэ тохиолдолд тэдний хүртэж чадахгүй суудлыг эмх замбараагүй байдлаар талын нэг тараачихгүйн тулд бие даан нэр дэвшихээр шийдсэн хүмүүсийг аль болох төвлөрүүлэх. 3.Нэр дэвшигчийг олон түмнээр хэлэлцүүлэн ил тод байдлыг эрхэмлэх төдийгүй, сонгууль болгоноор нэр дэвшигчид сонгогчиддоо хэлдэг улиг болсон үл бүтэх хий хоосон амлалтыг биш, хувь хүнийхээ хувьд ямар зарчим болон ёс суртахуунтай байх андгай тавиулах.

Ямартай ч гүн ухаантан Нассау Сэниорын үгийг ишилж энэ өгүүллийг төгсгөе: “Баялаг хайж, мөнгө эргэлдүүлнэ гэдэг нь ёс суртахуунаа дээшлүүлэх аугаа их булаг руу хүн төрлөхтөн хамтаараа тэмүүлнэ гэсэн үг”.