Улс төрийн нам гэсэн ойлголт тун шинэ, ердөө л 150 гаруй жилийн түүхтэй. Гэтэл орчин үеийн ертөнцөд улстөрийн намгүй улс орон хэдхэн бий. Ерөөсөө улс төрийн намыг хориглодог абсолют монархи буюу бүх эрх мэдэл хааны гарт байдаг Иордани, Кувейт, Бутан, Оман гэх мэтийн орон, эсвэл оршин суугчид нь бүгд биенээ таньдаг 10-30 мянган хүн амтай жижиг арлын улсууд байна.

Таван толгой гээд нэг үйлтэй газар Монголын өмнөдөд байх. Тэнд коксжих нүүрс байгааг мэдээдэхэж. Нүүрсийг нь ашиглах тогтоол 1969 онд МАХН-ын Төв Хорооны Улс төрийн товчооноос гарчээ.

Ийнхүү явсаар дэлхийн бөмбөрцгийг морин туурайгаар бөмбөрдөж, хүний түүхэнд урьд хожид хэн ч байгуулж чадаагүй том гүрнийг буй болгосон монголчуудын үе ирлээ.

Намын VII их хуралд эргэлт хийхээр Москвагаас дуудагдаж ирсэн КУТВ-ынханы нэг нь Золбины Шижээ байлаа. Тэрээр Шиньжаанд төрсөн, Сумъяа бээсийг дагаж Монголд ирэн туслах нь байжээ.

1996 онд хэвлэгдсэн ХХ зууны Монгол: Нүүдэл суудал, олз гарз нэртэй Монголын түүхийн ном гараад даруй 20 жил болжээ. Тухайн үеийн түүхийн баримтын олдоц тааруугаас алдаж омгойтсон, буруу дүгнэсэн зүйл уг бүтээлд цөөнгүй оржээ.

“Түүхэн эрхмүүдийн цадиг” цувралын хүрээнд “Юмжаагийн Цэдэнбал” гэсэн номоо бичиж дуусгалаа. Урьд нь хэвлүүлсэн “Хорлоогийн Чойбалсан” номд ХХ зууны эхний хагасын Монголын түүхийг Чойбалсангаар төлөөлүүлэн өгүүлэх гэж оролсон бол, энэ удаа хоёрдугаар хагасын түүхийг нь Цэдэнбалаар төлөөлүүлэн харуулах гэж чармайв. Эл номын “Төгсгөлийн үг”-ийг уншигч танд сонирхуулж байна.