Өнөөдөр зургаан жил үргэлжилсэн Дэлхийн II дайн дууссаны 75 жилийн тэгш ой болж байна. Хүний түүхэнд болсон хамгийн аймшигт энэ дайныг дуусгахад Монгол улс дэлхийн шударга ард түмнүүдтэй нэгдэн дайсныг дарахад хувь нэмрээ оруулсан нь Монгол улсын хувьд тусгаар тогтнолоо хамгаалах маш том ололт болсон юм. 1. Дэлхийн II дайны ялагсадын талд орсноороо олон улсын тавцанд нэр хүнд олсон. 2. Москвад болж байсан СССР-Хятадын хэлэлцээрт хоёр тал БНМАУ-ын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрөх тохиролцоонд хүргэсэн том хүчин зүйл нь энэ болсон. 3. БНМАУ-ын тусгаар тогтнолыг Гоминданы Хятадаар хүлээн зөвшөөрүүлэх хариуцлагыг АНУ нэр төртэйгээр гүйцэтгэсэн. 4. Монголын одоо байгаа статус квог хүлээн зөвшөөрөх Ялтын гэрээ энэ явцын үр дүнд тусгаар тогтнолыг нь хүлээн зөвшөөрөх гэсэн томъёлол болон тогтсон. Монгол ялсны учир энэ! Энэ тухай МОНГОЛ ТҮҮХ номын 4-р хэвлэлд бичсэн хэсгийг сонирхуулж байна.

Доорх өгүүлэлд авсан баримт одоогоос арваад жилийн өмнөх тоо баримт болно. Энэ хооронд олон юм өөрчлөгдсөн. Үгүйдээ л автомашины тоо хоёр дахин өсчээ. Үндэсний нийт орлого яльгүй дээшилсэн бол хүн ам 3,4 сая болсон байна. Харин огт өөрчлөгдөөгүй юм бол ядуу монгол хүмүүсийн нийгэмд эзлэх хувь процент аймаар хурдтай өсөн хэдийнээ 100% давсан боловч (Ядуу биш 30 гэрбүл байгаа гэсэн, тэрийг тооцохгүйгээр 100%), шинжлэх ухааны нотолгоотойгоор "ядуу стандарт" тогтоогүй хэвээр байна. Саяхан Нийгмийн халамжийн яамны сайд "Хоёр ба түүнээс дээш хувийн автомашинтай хүмүүсийг нэн ядуу гэсэн бүртгэлээс хасч хүнсний толоон авах эрхийг хураан, цаашид тэдэнд толоон өгөхгүй" гэж албан ёсоор мэдэгдсэнээс үзэхэд ядуурал нэлээд их хувь процентоор багасаж байгаа юм байна гэж үзэж болохоор байна.

Одоо нэгэнт хүн болсон чи цаашид Бурханы шоонд найдаад хэрэггүй. Нэгэнт оюунт хүн болсон чиний хувьд Амьдрал үүссэн 3.8 тэрбум, Хөхтөн бий болсон 70 сая, Хомо сапиэнс бий болсон 100 мянган жилтэй харьцуулахад ердөө 70-80 жилийн тун богино хугацаа чамд өгсөн. Энэ хугацаанд Бурхан чамд зориулж шоо хаяхгүй. Тэр завгүй. Энэ амьдралыг яаж өнгөрөөх нь чиний өөрийн чинь сонголт. Өмнө чинь чамд өөрөө сонголт хийх үй түмэн гарц байна. Сонголт алхам тутамд чинь бий. Амьдарлаа там болгосон ч чиний л сонголт. Амьдралаа баяр баясгалан болгосон ч чиний л мэргэн ухаанаас хамаарна.

Айн Рэнд (жинхэнэ нэр нь Али́са Зино́вьевна Розенба́ум); 1905 оны 2-р сарын 2-нд Оросын Санкт-Петербургт төрж, 1982 оны 3-р сарын 6-нд Нью-Йоркт нас барсан. Америк-Оросын зохиолч, философич. "Эх сурвалж", "Атлантын нуруу тэнийв" гэсэн романуудаараа ихэд алдаршсан. Объективизм гэгдэх философийн урсгалыг үүсгэгч. Рациональ индвидуализмыг дэмжин хамтын нийгмийн эсрэг ул үндэстэй сөргүүлэн тавьсан эрдэмтэн. Өнөөдөр Айн Рэндийн төрсний 115 жилийн ой.

180 сая хүн амтай СССР-т баривчлах хүний тоон хязгаарын 1937 оны долдугаар сарын 30-ы өдрийн тушаалаар 258 950 хэмээн тогтоосон нь нийт хүн амын 0,15 хувь болж байна. Гэтэл Монголд 800 орчим мянган хүн амын 57 мянга 938 (Чойбалсангийн өөрийн тооцоогоор), эсвэл 88 мянга 110 (ДЯЯ-ы “дайсан” хэмээн бүртгэснээр)-ыг нь баривчлагджээ. Энэ нь нийт хүн амын 7-11 хувь болж байна. Баривчлагдсан таван хүн тутмын гурвыг цаазлан хороожээ. Насанд хүрсэн эрэгтэйчүүдийн тав тутмын нэгийг алсан

Дело хэмээх улс төрийн зорилготой зохиомол хэрэг цааш одоо болтол үргэлжилсээр. Маш урт жагсаалт болох учир 2020 он хүртлэх түүхийг дараагийн дугааруудад хэлхэе.