Цагаан сарын бэлтгэл ажил ид эрчээ авч байгаа энэ үед хэрхэн их ажлаас хойш сууж тарга тэвээргээ авч үлдэх вээ гэсэн асуудал олон залуусын маань сэтгэлийн гүнд эргэлддэг юм. Энд ч дэлгүүр хоршоо, зах зээлээр хэснэ, тэнд ч ууц өвчүү чануулж зогсоно. Тэгээ л гэртээ ирэнгүүт бөөн их цэвэрлэгээ, хоол хошны ажил.

Гү энэ чинь, өдөржин ажил дээрээ байгаад ирсэн хүнд бол үнэхээр давшгүй даваа шдээ.  Ажил дээрээ бүр ажлаа хийж байгаад ирсэн бол хэвтэрт ч орж мэднэ!

Бидэнд цатгалан сайхан төрхөө хадгалж үлдэх боломж байнаа. Ухаанаа л гүйлгэнэ шүү дээ. Алив ажлын сураг гараад ирэхтэй нь зэрэг шүүрч аваа л шуугиан дэгдээх бол энэ аргын яс мод нь. За маргааш буузаа хийнэ шүү гэж аав ээж зарлах юм бол хамгийн түрүүнд, “нээрээ буузаа хийхгүй бол оройтлоо, алив таануус бүгд байна шүү, худлаа ийш тийшээ тэнээд алга боловоо. Би ч уг нь маргааш чухал ажилтай, таслахаас…, тэр махыг би таты шүү, та нар зүгээр чадахгүй! ” гэх зэргийн юм ярина.

Маргааш өглөө нь босуутаа л, “за..ааа..а буууузааа хийнээ.ээөө.үү хиййггг!” гэж суниачаад ардаас нь “мах гэсжүү?” ажил хэрэгч байдлаар асууна. Тэгээд нүүр гараа угаалгүй гэр дотроо яваад вай. Чамд хэн нэг нь ажил даалгах гээд байвал “за одоохон, ам хамраа угаачаад нэгмөсөн ажилдаа орноо, түр хүлээжий” гээ л тойроод бай. Тэхдээ ямар өдөржин тэгж явалтай биш нэг угааж л таарах байх. Баанны өрөөнд ороод аль болох л удаан зогсоно шүү дээ. Дуудтал нь. За эхний дуудлагаар гараад оччвоо, намба алдаад. Ммхэг.... гээ л амаа угаагаад зогсоод байна гэдэг бол тактик.

За гараад очингуут чинь бас шууд ажил өгөх гэнэ. “Тэгэнгүүт нь та нар чинь яасан хачин улсуудав, хүн хоол цай идэж болкуу юу” гэнэ. Цайгаа ууж байхдаа мах сайн гэссэн эсэхийг, гурилаа тааруулж зуурсан эсэхийг, хэдэн ширхэг бууз хэдэн банш хийхийг, хэн гурил зуурсныг асууж ярилцах нь зүйтэй. Тэгээд цайгаа уучаад аяга тавагаа тосгуур луу хийж орхингоо “хүн идсэн уусан аяга тавгаа халуун дээр нь өөрөө угаачиж байвал зүгээр юм байгааншд” гэж чанга хэлэх. Гэхдээ угаана гэж байгаам биш шүү. Хэн нэгэн хариу үгээр чамайг буудаж магадгүй тул пауз авалгүйгээр шууд “за махаа татнаа” гэж залгуулан зарлаа л тосгуураас холдох хэрэгтэй. Мах татах бол хамгийн хүнд ажил учир бүгд чиний орой боссон, баанны өрөөнд хэр удсан зэргий чинь мартаж хүндэтгэх болно. Тэгээд “алий заазуур хаа вайна” гэж мэгж хэд гурав алхаад дараа нь “ямар ч ир алга, хурцлагч хаа вайна” гээд ахиад жоол холхино. Заазуураа аль болох ширүүн дугаргаж хурцлах хэрэгтэй. Тэгээд мах руу гаа ойртлоо. “Заа их сайхан гэсжээ, жиргээд байна даа хөө” гэж хамгийн өөдрөгөөрөө хэлээрэй...

Өөдрөгөөр хэлэнгүүтээ сонгино арилгах гэж байгаа хүн байвал “өө, алий наад сонгиноо, хэзээ ингжээсийн. Чи тэр мах эхэлжий!” гэчээд хариу хүлээлгүй шууд сонгины нь гараас нь авчих. Тэгмэгцээ сонгиноо бариад, ер нь энэ цагаан сараар улсын ажил ямар их цалгарддагийг, хүмүүс ямар их архи уудгийг шүүмжлэн хэсэг суунаа. Тэгмэгц салатны лууван хөшиглөх гэж байгаа хүн дээр очоод “өө ингэж хэрчүүл наадах чинь болкуу, алий чи тэр сонгино арилгажий даа” гээд бас түрүүчийх шиг луувангий нь салгаад ав. Тэгэнгүүтээ луувангийн битмээнлэг чанар, цасан өвгөний хамар болдог тухай, хамгийн их чийг агуулдаг хүнсний ногоо бол лууван юмаа гэхчлэнгийн юм ярьж луувангаасаа ганц нэг хазан инээд алдах. Хэрэв ээж юмуу аав нөгөө өрөөнд орсон байвал “та нар настай аав ээжийгээ ерөөсөө бодкуумаа, алий Навчаа чи энэ лууван хэрчиж бай даа” гээд гал тогооноос гараад алга болох хэрэгтэй. Нөгөө өрөөнд орход аав ээж чинь юу ч хийжээсэн ямар ч пад байхкуу. Ороод баахан юм хайжаагаа дүр үзүүлнэ, эсвэл нүдээ дараад хэвтэх, бүр болкуу бол орны ирмэгт нуруугаа нааж нугалан чилээгээ гаргаж байгаа хүн болоод мөлхөөд ор луу гаа гарчих хэрэгтэй. Жоохон зүүрмэглүүл их сайхан болдын. За тэгээ л ядаргаанууд чинь чамайг дуудаад салкуу мэдээж. Очно л доо. Ямар чихээ дараад “сонскуайн сонскуайн” гээд суугаад байлтай биш.

Тэгээ л мах хэр татагдаж байгааг, гурил сайхан амарч байгааг, салаадны төмс хэр болсныг нэгд нэгэнгүй шалгаж, харилцан санал солилцчоод “за би дэлгүүр гарлаа, захих юм байна уу” гэж асууна. Бусад чинь “яахнуу” энтэр гэж хоргоовол “гүээ харин энэ давс мавс.. энэ мэнэ.. дуусаад…” гээд үгээ дуусгалгүй сулруулангуутаа, “ээж даралт хэвийн биз дээ?” гэж шууд залгуулан чангаар лавлах. Тэгээ л гараад алга болох хэрэгтэй дээ. Гадаа бол сайхоон. Сааданд сууна, мийсэж бичнэ, нарлана. Даараад ирэхийн алдад орохоос өөр аргагүй болно. Орчоод гар хуруугаа үрчин сүр бадруулан шогшроорой. “Яаая гадаа ч хүйтэн байшүү, аргагүй дээ ес дундаа орж байхад” гэх зэргээр оршил авжээтэл танайхан, “ чи одоо яасан удав мудав” гээд төвөг болно. Тэгэнгүүт ”гүэээ харин энэ хажуугийн дэлгүүр хаалттай байжээдэг, цаашаа бүр цагаан дэлгүүр орлоо, бас байдгүй. Бүр уртлын ногооноос л олж авлаашд. За тэр яахав, ажлаа умалзуулнаа!” гэх нь зүйтэй. Тэгэнгүүтээ бүгдий нь сайхан магтаарай. “Пээ энэ манай Сүрэн махыг ч ёстой машаандах шиг болхымаа ахын дүү ёстой мундаг”, “энэ Навчааг хараачээ, бүх юмаа бэлдчиж”, “ээж энэ Дулмаа манайхаас ер нь хамгийн ажилсаг нь шүү тээ” гэх зэрэг. Тэгчээд махаа амталцан байжаангуут “за махаа амснаа, цагаан сараар амт муутай юм хийчүүзэй” гэж аваад хэдэн сайхан халбагыг шараад идчих. Дүү нартаа жоохон жоохон амсуулуул амсуул. Тэгэнгээ өөрийнхөө ажлын тухай, төрийн алба гэдэг бол ямар чухал байдаг тухай хэдэн өгүүлбэр хэлчээд тэднийг жаахан хөгжөөсөн нь дээр шүү. Тэгжаагаад “өө нээрээ…!” гэж дуу алдаад гал тогооноос гараа явчих. Шууд очоод зурагтаа үз. Дуудаад байвал “валютын ханш хараадхы байжээ” гээрэй. Бүр дахин дахин дуудаад эхлүүл “цаг агаар харчаад очлоо” гэг. Ингэсгээд ажил дуусна л даа. Үгүүмаа гэхэд орой болно. “Өнөөдөр харин ихэнх ажлаа амжуулчлаа шүү тээ” гээд нэг хүнгэнүүлчнэ биз. Харин “өнөөдөр хэн хэн ямар ажил хийв” гэх маягийн яриа гаргуулкуу байх хэрэгтэй. За гарсан ч яахуу дээ. Чи мах татсан, сонгино арилгасан, лууван хэрчсэн, дэлгүүр орсон... бүх л ажлыг нугаллаа шүү дээ.