“Чихрийн шижин бол өвчин биш, эмгэг юм” гэдэг үгийг би анх 2024 оны 9-р сард А.Буяндэлгэр эмчээс сонсож билээ. А.Буяндэлгэр эмч бол АНУ-ын доктор Ричард Бернштейны чихрийн шижинг хэвийн хэмжээнд бууруулдаг аргыг Монголд нутагшуулсан сайн эмч юм билээ. А.Буяндэлгэр эмчийн тэр үг бол яахын аргагүй үнэн үг юм байна.

Сталин Маог хүлээн авч уулзалгүй удаад байв. Сталин огт яарахгүй байв. Мао бухимдуу байх нь ч аргагүй. Мао болон хятадын төлөөлөгчид Сталинтай уулзах гээд 1949 оны 12-р сарын 15 ны өдрөөс эхлээд одоо болтол бараг бүтэн нэг сар болчихсон байлаа.

Өөрт нь хов хүргэсэн хүмүүсийн ховыг хүлээн авч засгаа огцруулахад нөлөөлсөн Ерөнхийлөгч даанч хөөрхий байна даа. Хов зөөсөн хүмүүсийн хоншоорыг нь тас цохиж, засгаа тогтвортой байлгасан бол Ерөнхийлөгчийн нэр хүнд өсөх л байлаа. Манай удирдагч нар дандаа нэг алдааг дахин давтах юм. Тэр нь “өөрийн хүмүүс”-ийг заавал дарга болгодог алдаа. Миеэ Энхболд хэн ч мэдэхгүй Ж.Эрдэнэбатыг гэнэт Ерөнхий сайд болгоод юү боллоо. Гэтэл одооны Ерөнхийлөгч Баянхонгор нутагтаа УИХ-ын сонгуульд ялагдсан “өөрийн хүн” Г.Занданшатарыг Ерөнхий сайд болгоод зогсохгүй, Ардын намын дарга болгох гэж хүчээр зүтгүүлээд юү болов?

Сонгууль дууслаа. Сонгосон ард түмэндээ төр үйлчлэх цаг ирлээ. Ард түмэн “төр надад юү өгөх вэ” гээд бэлэнчлэх биш, би эх орондоо юү бүтээх вэ гэдгээ бодох цаг болжээ.

Би наяад оны дундуур Оросын Буриад улсад ажлаар явж байгаад Агын тойргийн нэгэн музейд буриадын эрдэмтэн Гомбожав Цыбиковын түвд хэлнээс орос хэл дээр орчуулсан “Ламрим” судрыг үзээд мэл гайхаж билээ. Монгол улсад монгол хэл дээр кирилл бичгээр хөрвүүлсэн Ламрим судар ная, ерээд онуудад огт гараагүй байхад энэхүү судар орос хэл дээр аль дээр үед 1919 онд хөрвүүлэгдсэн байхыг хараад гайхсан даа.

1979 оны 11-р сарын 27-ны оройн 19 цагт Зөвлөлтийн Тусгай албаны цэргүүд / СпецНаз/ Кабулын нисэх онгоцны буудалд гэнэт десант буулгаж Афганистаны төрийн ордоныг бүсэлж Ерөнхийлөгчийнх нь харуулын албаны цэргүүдийг БТР дээр суурилуулсан “ЗСУ Шилка” пулемётаар буудан хөнөөж төрийн эргэлт хийжээ. Афганы ард түмэн “зөвлөлт нөхдүүд”-ийнхээ энэхүү гэнэтийн цэргийн ажиллагааг огт ойлгосонгүй. Харин хожим нь мэдэж зөвлөлтийн түрэмгийллийг үзэн яддаг болсон юм. Афганы ард түмэн зөвлөлтийн цэрэгт 1 сая 500 000 иргэнээ хөнөөлгөж / тэдний дунд олон мянган хүүхэд, бүсгүйчүүд, ахмадууд амь үрэгдсэн / зөвлөлтийн цэргийг үзэн яддаг болсон юм.