Социализм Монголд ид оргилдоо хүрэн мандаж байх үед жилд таван уран сайхны кино бүтээдэг байжээ. Сайн муугаас нь үл хамаараад бид бүгдийг нь үзнэ. Ямар одоогийнх шиг кинон далайд живчихсэн байсан биш. Жилдээ 50 орчим нэр төрлийн ном хэвлэгдэж гардгийн 10 орчим нь уран зохиол.

Жорлон гэдэг үгийг сүүлийн үед цээрлэн “нойл”, ариун цэврийн өрөө”, “бие засах газар” гэх мэтээр эерүүлэх болж.

Энэ үеэс монгол хэлэнд “хэрэг” гэх ухагдахуун орж иржээ. Энэ нь “дело” гэсэн орос үгийн орчуулга бололтой. “Дело” гэсэн үгэнд олон утга буй боловч хууль зүй болон улс төрийн утга нь “цуглуулсан материал дээр тулгуурлан тусгайлан шийдвэрлэх хэрэгтэй гэж эрх барьж буй хэсгийхнээс үзсэн хэрэг явдал”-ыг нэрлэнэ. Материал бүртгэлийг мөн Дело гэх ба монгол хэлээр “дело хавтас”, “хэрэг нээх”, “боловсруулах” гэх болжээ. Зохиомол хэрэг бүрдүүлэн яллах ажлыг удирддаг байсан Зөвлөлтийн “Боловсронгуй сургагч” нарын нэрээс “боловсруулах” гэдэг хэллэг гарсан байх магадтай.

Сүүлийн үед миний бие “монгол гэж үндэстэн байхгүй, монголчууд бол хойд хятадууд юм” гэж бичин ард түмнээ доромжилсон хэрэгт унаад байгаа.

Манайд гарч буй хулгай шамшигдуулал, авилга хээл хахуулын дийлэнх хувь нь хээр хэвтэж буй олсноос болдог. Мэдээж нөгөө үзүүрт нь үхэр бий. Харин үхэр нь эзэнгүй. Эзэнгүй юм шиг мөртөө хэн дуртай нь эзэн болж болдог. Ард түмний нэрийн өмнөөс.

Сонгуулийн дүн гарлаа. Хамгийн харамсалтай нь нийслэлчүүд Бат-Үүлийгээ алдлаа. Түүн шиг сэтгэл зүтгэл гаргаж зангаргатай хандан хотоо босгох өөр хүн дахиж олдоход мөн ч хэцүү дээ. Судалгаагаар нийслэлчүүдийн бараг 90 хувь нь Бат-Үүлийг дахин хотын дарга болгох хүсэлтэй байсан.