Хорт хавдрыг монголоор өмөн үү гэдэг. Бие дотор ямар нэг үү гарчихаад томордог гэсэн ойлголтоос ийм нэр гарсан байх. Манайхан бас орос хэлээс орж ирсэн “араак” гэсэн нэршил ч нэлээд хэрэглэдэг. Энэ нь рак буюу хавч гэсэн үг. Англиар “кансэр” гэдэг нь ч мөн л хавч гэсэн үг. Энэ өвчин биеийн дотор хавч орсноос үүдэлтэй гэсэн эртний ойлголтоос болсон хэрэг.

Kublai's invasion of Japan in 1274 involved 8,000 Korean troops. The second invasion of 1281 was, in fact, a combined operation between Mongolia and Goryeo. In 1287, Nayan, descendant of Genghis Khan's younger brother, and Qaidu, descendant of Augusta, rebelled against the Yuan Dynasty in 1287. Kublai, who was old, had no power to ride a horse. Still, he decided to lead his army himself, and went to Lake Buir. There he defeated Nayan's army and moved to the Hangai Mountains to attack Qaidu. And in 1292, the combined forces of Mongolia and Korea completely suppressed the rebellion.

Moscow leaders continued to demand the establishment of a Mongolian state and political institution urgently. This state and political institution had to encompass establishing a party, a provisional government-in-exile, and an army. Shumiatskiy, as was prescribed by Moscow, was to "advise" the Mongols to establish its government, occupy Maimaachin town, and appeal to Russia to liberate Mongolia from the white guards. On March 17, 1921, Shumiatsky sent a strictly confidential letter with a detailed report to Lenin.

Монгол хэлэнд анхны галиг үсгийг Чойжи-Одсэрээс өмнө Пагва лам зохиожээ. Түүний санаачилсан дөрвөлжин үсэг нь гагц монгол хэлний төдийгүй олон хэлний дундын галиг үсэг байсан юм. Үй олон үндэстнийг нэгтгэсэн Их Монгол улсад нэгдсэн галиг хэрэгтэй байснаас энэтхэг-төвд үсгийн зарчмаар нийтлэг галиг зохиосон нь энэ аж. Үүнийг дөрвөлжин үсэг гэдэг ч олон улсын тогтсон нэршлээр “пагва бичиг” гэнэ. Өөр өөр хэлтнүүд байтугай ханзаар буюу дүрс үсгээр бичдэг хятадууд хүртэл нэг утгыг өөр өөр ханзаар дураараа тэмдэглэчихдэг байсан учир бичиг захидалд нөгөөдөх нь ойлгомжгүй, эсвэл өөр утга агуулдаг бэрхшээл их гардаг байсан гэнэ. Энэ нь үлгэрлэвээс өнөөдөр дэлхий нийтээр дундаа латин гэсэн нэг галиг үсэгтэй болсонтой ижил юм. Бүр тодорхой хэлбэл компютэрийн юникод гэсэн үг. Солонгос хэлээр дөрвөлжин үсгээр бичсэн олон захидал өнөөдөр ч олдсоор. Судлаачдын нотолж буйгаар Сэчон хааны захиалгаар зохиогдсон өнөөгийн солонгос бичиг нь чухам дөрвөлжин үсгээс санаа авсан гэх.

Дөнгөж 25 настай Цүкэрбэргийн тухай кино хийсэн нь Оскарын шагнал авдаг байгаа. Сайхан кино. Үндэстэн ястнаараа, үзэл бодлоороо хуваагдсан, аягүй бол дайсагналцсан өнөөгийн ертөнцийг нэг айлд оруулан хооронд нь биенээ ойлголцуулахад үүнээс өөр гайхамшиг бий гэж үү?

Оросын нэрт зохиолч, түүхч Эдвард Радзинскийн “Сталин” хэмээх шуугиан тарьсан баримтат туужийг Баабарын орчуулгаар “НЭПКО” хэвлэлийн газраас хэвлэн гаргасан нь номын худалдаанд нэгэнт гарчээ.