Бидэнд хамгийн ойр дөт түүх бол өнгөрсөн зуун жилийн үйл явдал. Олон тохиолдол явдлын гэрч нарын зарим нь одоо ч амьд сэрүүн байсаар. Гэвч энэхүү саяхны үйл явдлын факт баримт, үнэлэлт дүгнэлт өдгөө тодорхой бус байсаар. Тавиад оны эхээр Зөвлөлт Монголын академиуд хамтран “БНМАУ-ын түүх” хэмээх бүтээл туурвисан.

Форэст Гамп гэж аугаа кино бий. Үзээд ханашгүй. Мань Гамп нэлээдгүй зүүлэг нэгэн. Оюуны хомсдолтой биш гэхэд юутай ч дутагдалтай. Гэхдээ их зөв сайхан хүн

Цаад хэлний дуудлагад нь тохируулж хэл болгонд өөр өөрөөр галигладаг дүрэм ихэнх тогтсон хэлний бичлэгт бий. Жишээ нь хэдийгээр адилхан кирил үсэгтэй ч гэсэн монгол үгийг орос руу галиглах дүрэм гэж байна. Орос хэлэнд хатуу дуудагддаг “ж” авиа байдаггүй учир Жаргал гэсэн монгол нэрийг ДЖаргал гэж бичнэ. Тэдний “ж” тэмдэгт нь “”жь” гэх маягтай исгэрч хэлэгддэг учир монголтой төстэй хатуу дуудагддаг John, Jerald гэсэн нэрсийг ДЖон, ДЖеральд гэж галиглах жишээтэй. Франц, орос хэлний зөөлөн “жь”-г англи хэлэнд ийм авиа байдаггүй болохоор “zh” гэж “j” тэмдэгтээс ялгаж (ZHukov) бичдэг. Оросоор монголын Завхан-ыг ДЗавхан гэж бичдэг нь бас хатуу “з” авиагүйгээс болдог биз. Сонихолтой нь буриад аялга зөөлөн “жь”-тэй учир тэднээр “жаргал” гэж хэлүүлээд үзээрэй.

From the moment of joining the USSR, Tuva was considered the poorest region of Russia. According to 2017 statistics, more than 40% of the population is below the poverty line. Child poverty is at an all-time high in the country. The number of children in the structure of the population is about 35%, and most families live on welfare due to lack of work. Unemployment is 20%. The share of Tuva in the Russian economy: Industry-0.0%, Agriculture 0.2%, Trade 0.1%, Investments 0.0%. In the Russian Federation, it ranks 81st in terms of investment risk, 81st in terms of investment potential, there is practically no housing construction in Tuva, and the level of corruption and crime is one of the highest in the Russian Federation[xlii] The level of childbearing and childbearing with relatives is very high.

Хожмын утга зохиолын Нобелийн шагналт аугаа найрагч Иосиф Бродскийг 1964.2.18-нд нийгмийн хөдөлмөрөөс зайлсхийж паразит амьдралаар биеэ авч явсан хэргээр шүүжээ. Хэдийгээр тэрээр 15 наснаасаа ажил хөдөлмөр хийсэн боловч олон удаа ажлаа сольсон ба завсар хооронд нь тасалдсан учир нийгмийг шимэгчилж амьдарсан хэмээн буруутгагджээ. Хуралд шүүгч нь яллагч-прокурорын үүрэг гүйцэтгэв Шүүх ажиллагааг сэтгүүлч Фрида Вигдорова тэмдэглэж авсан байна.

“Ард түмэн” гэх ухагдахуун нь дэндүү олон янз утгатай, тухайн тохиолдолд аль утгыг нь авч үзэж байгаа нь тодорхой биш, сайн муу аль ч зорилгож ашиглаж болдог хийсвэо ойлголт юм. “Ард түмнээр шийдүүлнэ”, “Төрийн эрх зөвхөн ард түмэнд байх ёстой”, “Нийгмийн баялагийг ард түмний мэдэлд өгнө” гэх мэт нь амьдрал дээр огт бололцоогүй хоосон яриа төдийгүй энэ зальхай хуурамч үг нь жинхэнэ эрх мэдэл сэжиг бүхий хувь хүн болоод бүлэглэлд хууль бусаар очих шургаа мөн.