Хөсрий нэртийн түүх юуг өгүүлнэ вэ? Монголын утга зохиолын тойм түүх, олон шатны сурах бичигт 17-р зууны үеийн “Асрагч нэртийн түүх” хэмээх нэг зохиолын тухай мэдээ сурвалжууд тааралддаг. Гэтэл “Асрагч” гэдэг нь “Жамба” гэсэн Төвд нэрийн монгол орчуулга бөгөөд тэр номыг зохиогч нь Жамба ноён гэх нэгэн язгууртан байсныг түүх сурвалжид тэмдэглэжээ. Эртний утга зохиолын тэрхүү нэг уламжлалаас санаа аваад би энэ номыг “Хөсрий нэртийн түүх” хэмээн нэр өглөө.

Эргээд бодоход засгийн газрыг сонирхох миний сонирхол карьерын эхэн үед бий болсон нь одоо надад тодорхой байна. 2008 онд миний бие Кэмбрижийн Их Сургуулийн бизнесийн танхимд профессорын албанд сонгогдлоо.Энэхүү профессорын албыг Энэтхэгийн засгийн газар Энэтхэгийн анхны ерөнхий сайд, зуун жилийн өмнө Кэмбрижэд байгалийн шинжлэх ухаанаар сурч байсан Жавхарлал Неругийн дурсгалыг хүндэтгэн хандиваар бий болгосон юм. Хэдий уг профессорын албаны анхаарах зүйл нь бизнес байсан боловч би засгийн газар хэрхэн ажиллаж байгаа, төрийн болон хувийн секторын хоорондох холбоог судлах нь зайлшгүй шаардлагатай болно гэдгийг мэдэж байлаа. 1970, 1980-аад онуудад Энэтхэгт өссөн би бээр бизнес удирдах, хөгжүүлэхэд төр ямар ач холбогдолтойг дэндүү мэдэж байв. Бүр илүү хувийн түвшинд яривал аав маань төрийн албан хаагч байсан тул би багаасаа л төрийн албаны энэхүү шийдвэрлэх үүргийг маш ойроос ажиглаж ирсэн юм.

"Номд гарч буй муур нь амьтан хэдий ч амьд үлдэхийн тулд зовлонг үл хүсэх, жаргалд тэмүүлдгээрээ ижил гэсэн санаа илэрхийлэхээс гадна нөгөө талаас Дээрхийн Гэгээнтний муур болж ирснээрээ буруу сэтгэл, буруу үйлээ наманчилж, бие, хэл, сэтгэлээрээ гэгээрч байгааг харуулж байна. Үүгээрээ Бурханы номын охь шим болсон нинжин, асрахуй сэтгэлийг номложээ. Хүн төрөлхтөн бага балчир цагтаа эцэг, эхийн асрал халамжаас нэн ихээр хамаардаг. Тэдний асрамж халамжгүйгээр амьдарна гэдэг бэрх бол өтлөх насандаа мөн л хүний хайр халамжийг ахин үгүйлдэг. "

Мөнгөний нөлөөллөөс ангид хэн ч, хаана ч байхгүй. Мөнгө бидний ихэнхийг төөрөгдүүлэх чадалтай. Мөнгөний талаарх хүн бүрийн ойлголт харилцан адилгүй. Мөнгө бидэнд эрсдэл, итгэл (өөртөө итгэх) болон аз жаргалын талаарх амьдралын чухал хичээлүүдийг сургамжилдаг. Тэгээд зогсохгүй, хүний ааш авирыг хуу илчилж, учир шалтгааныг ч тайлбарладаг. Ёстой л хамгийн дуулиант шоуг энд л үзнэ.

Орчин цагийн холбоо мэдээллийн технологи тэднийг дэлхийтэй зэрэгцүүлж харагдуулдаг ч уламжлалт оршихуйн өнгө гадрыг зассан төдий. Тэд хөвч тайгынхаа гүнээс гүнд нүүдэллэж, цаагаа маллаж, уламжлалт хэвшлээрээ амьдарсан хэвээр. Өв уламжлалаа хадгалан сэргээх үзэл санаа нэг талаасаа тэднийг хамгаалан тэтгэвч шинэчлэгдэн буй шинэ ертөнц хуучин уламжлал, үнэт зүйлсийг алхам алхмаар гадуурхан шахаж байдаг билээ. Ийм тэмцэл, үзэгдлийн уулзварт оршин байгаа цаатнуудын хувь заяа, хөвч тайгын гүн дэх хүмүүний соёлын бяцхан түүдэг юу өгүүлэхийг харцгаана.