Нүүр бол биеийн салшгүй нэг хэсэг, бүгдэд ил харагддаг. Хувцас биеийг гоёох ч, нүүрээрээ л би хүнд танигдана. Царайлаг хүмүүст илүү боломж олддог талтай. Зарим нэг нь хөөрхөн, царайлаг одуудыг шүтэн биширч, эхээс төрсөн царайг голж, төгс төгөлдөр гоо сайхны араас “ухаан жолоогүй” хөөцөлдөнө.Хүн бүр нүүр царайгаа л гэнэ. Нүд яагаад бүлцийх болов? Нүүрэнд үрчлээ суудгийн учир юу вэ? Хамрын үзүүр яагаад унжих болов? Буйл яагаад шамардаг вэ? Шүднүүд яагаад хөдлөөд байна? Үс яагаад унадаг вэ? Нүүрээ эрүүл чийрэг хадгалахын тулд яах ёстой вэ?

Энэ удаагийн (энэ сүүлчийнх нь байх) дөрөв дэх хэвлэлд олон бүлгийг тэр чигээр нь шинэчлэн зассанаас гадна нэлээд бүлгийг цоо шинээр бичлээ. Харьцуулахад анхны хэвлэл 500 хуудастай 445 эшлэлтэй байсан бол энэ дөрөв дэх хэвлэл 1 300 орчим хуудастай 2 000 орчим эшлэлтэй болжээ.

Түүхийн шинжлэх ухаанд “Түүх бичлэг” гэж бас нэгэн том цар хүрээ бүхий маш чухал, аягүй бол тэргүүлэх ч байж магадгүй салбар бий. Түүх бичлэг нь тодорхой үе, салбар, газар орны цэдгийг сонгон олон түүхчдийн бүтээлүүдийг цуглуулан “оёж” нэг системд оруулаад нэгдсэн дүгнэлт, гаргалгаа өгдөг ухаан. Түүхийн шинжлэх ухааныг өөрийг нь судалдаг ухааныг Historiography гэдэг ч гэж тайлбар тольд “тайлбарлах” юм билээ. Миний бүтээл бол Монгол түүх хэмээх түүх бичлэг болой. Энэ удаагийн (энэ сүүлчийнх нь байх) дөрөв дэх хэвлэлд олон бүлгийг тэр чигээр нь шинэчлэн зассанаас гадна нэлээд бүлгийг цоо шинээр бичлээ. Харьцуулахад анхны хэвлэл 500 хуудастай 445 эшлэлтэй байсан бол энэ дөрөв дэх хэвлэл 1 300 орчим хуудастай 2 000 орчим эшлэлтэй болжээ.

Эмхэтгэлээ шүүн уншиж янзалж байхад энэхүү бүхий л бичлэгүүд маань манай орны сүүлийн 30 жилд туулсан замын хроник тэмдэглэл бараг болохоор юм байна гэж бодлоо. Олон үйл явдал цагийн эрхээр мартагддаг, удах тусмаа гуйвж, нэг л мэдэхэд шал өөр түүх цадиг домог үлгэр болон хувирдаг. Гэтэл тухайн үйл болсон тэр цаг үед нь бичиж анализ хийж байсан болохоор эргэж санахад хялбар болох болов уу. Гүтгэх, худал зохиох, хаа хамаагүй таамаглах зэргээс миний бие үргэлж тойрдог, энэ бол миний амьдралын баримталдаг зарчим. Мөн хэзээ ч бусдын шахалт шаардлага, шан хөлсөөр нэг ч удаа бичиж байгаагүй, энэ бол бас миний хатуу баримталдаг зарчим. Иймээс алдсан ч оносон ч бичсэн зүйлийнхээ цэг таслалын төлөө ч хариулагаа хүлээнэ гэж боддог.

Асар өргөн цар хүрээтэй, тун ч гайхамшигтай. Хэрэв та хүн байхын утга учир, өнөөдөр, маргааш та бидэнд юу тохиолдож болох тухай сонирхож байвал энэ номыг заавал уншаарай. Энтони Доэр

МӨНГӨ ХЭРХЭН ЭРГЭЛДДЭГ ВЭ ЗУРГАН ТАЙЛБАРСАН БАРИМТУУД Мөнгөнд хүргэх хамгийн энгийн ойлгомжтой хөтөч Арилжааны давхрын хамгийн урд эгнээнд суугаад, мөнгө хэрхэн дэлхийг эргэлдүүлдгийг олж мэдээрэй. Мөнгө хаанаас бий болдог вэ? Баялаг, орлого хоёрын ялгаа юу юм бэ? Засгийн газар мөнгийг хэрхэн хянадаг вэ? Өр хэзээ сайн зүйл вэ? Мөнгө хэрхэн эргэлддэг вэ хэмээх энэ ном тодорхой, ойлгомжтой зураг, энгийн, мэргэжлийн бус текст ашиглан орчин үеийн санхүүгийн системийн талаарх танд хэрэгтэй бүхнийг тайлбарлаж байна. Дэлхийн 10% өдрийн 1,90$-оор амьдардаг.