The events of 1921 were told to us by the Russians in 1955. The poor Mongolians learned what happened when the USSR Academy of Sciences published a book called "History of the Mongolian People's Republic ." Our generation took exams on this history and grew up memorizing it. Looking back, I realize that it was all a lie. As the great Tsetserun said, "If you don't know your history, someone else will."

Польшийн зохиолч Марэк Хласко (1934-1968) нь богино өгүүлэл, туужийн том мастер байсан. Ердөө бага сургууль төгссөн (манай Чойном шиг) жолооч мэргэжилтэй тэрээр хорь гаруйхан насандаа дайны дараах залуусын шүтээн болон тодорсон. Гэвч Польшийн коммунистууд үзэл суртлын хувьд шахах болсонд (бас Чойном шиг) тэрээр гадаад эхнэрээ даган түр хугацаагаар Герман руу гарчээ. Эргээд эх орондоо буцаж ирэх гэсэн боловч хүлээн авсангүй, дөнгөж гуч гаруйхан насандаа хүний нутагт өөд болжээ.

Оросын утга зохиолоос бүх дэлхий даяараа мэддэг, уншдаг, сургуульд заадаг, сэхээтнүүд байнга эшилдэг гурван аугаа зохиолч бий нь Лев Толстой, Феодор Достоевский... тэгээд богино өгүүллэг ба жүжгийн зохиолын суут Антон ЧЕХОВ. "Краткость сестра таланта" гэсэн алдартай мэргэн үгийнхээ эзэн болсон түүний "Жилец" богино өгүүллэгийг орчуулснаа сонирхуулж байна.

Монголчууд өөрөө өөрсдийгөө хямраасан тул өөрсдөө л зоримог хөдөлж байж энэ шавраас гарна. Эдийн засаг ид шидээр биш эрүүл бодлогоор сэргэнэ. Ардчилсан ардчилаагүй намын бодлого, баруун зүүний шийдвэр, шашин шүтлэг, сайхан сэтгэл, өр зүрх, сэтгэлийн хандив, гомдол гаслал, тайвшрал зэрэгтэй эдийн засгийн сэргэлт ямар ч холбоогүй. Төр нийгмийн ардчилсан систем энэ тогтолцоогоо хамгаалах хуулийн механизмгүй бол сүйрлээр дуусдаг.

Үүнээс хойш хоёр орны хооронд албан бус харилцаа нэлээд идэвхижих болжээ. Харилцан айлчлал олон болсон ба Монголын төлөөлөгч эрдэмтэн Ц.Дамдинсүрэн Хирошимад болсон олон улсын Энхтайвны хуралд оролцсон тухайгаа ном хүртэл бичин хэвлүүлжээ. Гэвч Японы Засгийн газар Монголтой дипломат харилцаа тогтоохыг яарсангүй. Хоёр орны дайны байдал цуцлагдаагүй байсан цаг. Харин энэ байдлыг эвдэхийн тулд япончууд эхлэж санаачлага гаргасан бололтой. Юу гэвэл 1959 онд Токиод болсон Олон улсын яармагт Монголын төлөөлөгчдийг урьжээ. Урьсан эзэн нь Марубини компаний нэгэн охин компаний захирал Ито. Монголын тал ч урилгыг хүлээн авч 1959 оны тавдугаар сард төлөөлөгчдөө мордуулав. Монголын тал гэдэг нь мэдээж МАХН-ын Улс төрийн товчоо байж таарна. Төлөөлөгчдийн ахлагчаар Цэдэнбал өөрийн охин дүүтэй нь гэрэлсэн хүргэн дүү О.Доржийг тавьжээ. Дорж үүнээс хойш олон жилийн турш Монголын талаас Японыг хариуцсан голлох хүн болсон юм.

Саяхан Си Эн Эн сайтад Солонгост хамгийн элбэг таарах үндэсний хоолны ерөнхий танилцуулга (жор биш) гарсныг сонирхуулахаар англи хэлнээс орчууллаа. Солонгос хэл мэдэхгүй учир зарим газар нь зөв нэршил өгч чадалгүй алдаж омголтсон байвал өршөөгөөрэй. Энд тухай бүр хоолны нэрийг солонгос галигаар нь хавсаргасан байгааг интэрнэт орон копи паст хийхэд зураг нь төрөл бүрээрээ гараад ирнэ.