Энэ өдрүүдэд Монголын ч, Японы ч төв банкуудын ерөнхийлөгч нарын толгой яг адилхан өвдөж байна. Тэдний нас, харилцаж байгаа мөнгөний тоо зөрөөтэй ч толгой нь өвдөж байгаа гол шалтгааныг харьцуулж үзвэл монголчууд бидэнд анхаарах зүйл чамгүй байна.

Сүүлийн 20 жилд бид нийгэм, эдийн засгийн хувьсгалт өөрчлөлт хийж ардчиллыг бэхжүүлэн, зах зээлийн эдийн засгийг бүрдүүлж байна. Зах зээлийн эдийн засгийг бүрдүүлнэ гэдэгт эдийн засгийн асуудлуудыг юуны өмнө зах зээлийн зарчмаар буюу эрэлт, нийлүүлэлтийн огтлолцол дээр тогтох чөлөөт үнэ дээр суурилан явуулахыг хэлдэг.

Гуравны нэг нь хоногийн хоолоо арай чүү залгуулж суугаа монголчууд хотлоороо баян чинээлэг амьдрахад юуны түрүүнд хүн бүр хөдөлмөр эрхэлж, ямар нэг үнэт зүйл бүтээх шаардлагатай бөгөөд тэр нөхцөлийг бүрдүүлэхийн тулд эдийн засгаа төрөлжүүлэн хөгжүүлэхээс өөр гарц үгүй.

Жил хагасын өмнө Японы зүүн хойд талын далайн эргийг нөмөрсөн гамшигт цунами олон хот, суурин газрыг устган живүүлж гучаад мянган хүний амийг авч оджээ. Тэдгээр хотын нэг далан таван мянган оршин суугчтай Кэссэннума хотоос гэхэд л 1500 иргэн нь осолдож, сураггүй болсон байна.

Хаана хүрэхээ, хаана ирснээ, хаана байснаа бүрэн ойлгоогүй хүмүүсийг Энэтхэгийг судлахаар яваад Америк тивийг нээснээ мэдэлгүй, Зүүн Энэтхэгт аялав гэсэн далайчин Кристофер Колумбтай заримдаа зүйрлэдэг.

Засгийн газар бонд гаргаж гадаад, дотоодын хувийн хэвшилд борлуулах, эсвэл Төвбанк нь төсвийн алдагдлыг нөхөхийн тулд мөнгөний нийлүүлэл тийг өс гөх ба Засгийн газрын бондоо худалдан авах замаар мөнгө зээлдэг. Хөгжиж буй орнууд нь өндөр хөгжилтэй улс, Хөгжлийн банкуудаас хөнгөлөлттэй зээл, тусламж авч бас төсвийн алдагдлаа нөхдөг.