Русская диаспора в Монголии это результат распада Российской империи, изменения ее границ и появления новых государств, таких как СССР и Монгольская Народная Республика. В двадцатом веке в Монголию трижды направлялись потоки беженцев из монгольского северного соседа. Первый приток русских из России в Монголию был связан со Столыпинской реформой и Русско-японской войной. Второй приток связан с коллективизацией в СССР и индустриализацией в Монголии. Он охватывает 1920-1930 годы. Третья волна охватила 1940-1950 годы из-за использования заключенных ГУЛАГ-а, известных как “власовцы”, при строительстве железной дороги Наушки-Улан-Батор, ​вольфрамовых и других месторождений полезных ископаемых.

Мөнгөгүй бол амьдрал үгүй. Мөнгөгүй бол хөгжлийн тухай биш, амь тээх тухай ярих хэрэгтэй болно. Мөнгийг гуйлгаар биш эдийн засгийн эргэлтээр буй болгодог. Гуйлгаар зөвхөн өнөө маргаашийн талх л олдоно. Өнөөдөр Монгол улс 1990-1992 онд Бямбасүрэнгийн Засгийн газрын, 1996-1997 онд Энхсайханы Засгийн газрын, 2008-2009 онд Баярын Засгийн газрын хийсэн реформын үр шимийг идсээр эдүгээ барж дуусгаж байна.

Нэгтгэн дүгнэвэл, Аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, “Гуравдагч хөрш”-ийн бодлого улс төрийн хувьд амжилт олжээ. Монгол Улс олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүлээн зөвшөөрөгдсөн, идэвхтэй гишүүн болсон нь энэ зарчим хэрхэн хэрэгжсэнийг харуулна. Харин эдийн засгийн хувьд бүтсэнгүй. Ялангуяа “гуравдагч хөрш”-үүдтэй эдийн засгийн харилцааг хөгжүүлж, БНХАУ-ын нөлөөг тэнцвэржүүлж чадсангүй. Улс төр, эдийн засгийн нягт холбоонд авч үзвэл энэ бодлогын улс төрийн салбарын амжилт ч харьцангуй зүйл болж таарна. Урт хугацаанд Монголын гадаад бодлогод саад, тотгор их байна гэсэн үг.

Хуйвалдааны онол юун түрүүн улс төрд ашиглагддаг. Төрийн эрх мэдлээ хадгалахын тулд нэг хэсэг эрх баригчид хуйвалдааны онолыг төрөл бүрээр нь зохион дэлгэрүүлж байдаг бол мартагдсан, олон нийтэд үл тоогдсон, эрх мэдлээсээ салсан улс төрчид засгийн эрхэнд гарахын тулд хуйвалдааны онолын хөгжүүлэгчид байдаг. Өнөөгийн ядуу буурай орнуудын удирдагчид бараг толгой дараалан өөрийн ард түмэндээ таарсан хуйвалдааны онолын хүчээр эрх мэдэлд хүрсэн ба дараагийн шинэ онолын хүчээр эрх мэдлээ хадгалсаар байгаа билээ. Хувь заяаны шоглоомоор аюул заналын тухай хуйвалдааны онол ярьсаар байгаад эрх мэдэлд очсоны дараа чухам тэр удирдагчид өөрснөө аюул занал мөхөл сүйрлийг дуудан авчирдаг ажгуу.

Орос улс задрах дээрээ тулбал энэ нь дэлхийн гамшиг болно. Хэдийгээр муу муухай ч Саддам Хусайн, Муамар Каддафи, Хосни Мубаракийн дэглэм юутай ч улс орондоо хяналт тогтоож байсан, харин дэглэм унасны дараа хаос үүсэн дэлхийг донсолгож гарсан. Путины дэглэм унавал үүнээс олон арав дахин гамшиг дагуулна. Орос улс Борис Годуновын дараах самуурал, ХХ зууны хориод оны иргэний дайны байдалд ч орж болзошгүй. Хэрэв ингэвэл дэлхийн хамгийн олон хөрштэй орны хувьд Дэлхийг донсолгосон 10 хоног болно. Жон Рид 10 хоногийг нь үзээд л үхчихсэн болохоос түүнээс хойш донсолгоо хэдэн жил үргэлжилсэн үндэсний гамшиг болсон юм.

Сая хэвлэгдэж гарсан МОНГОЛ ТҮҮХ-ийн дөрөв дахь хэвлэлийн хэсгээс сонирхуулж байна. 1300 орчим хуудастай, 2000 орчим эшлэлтэй, зуу гаруй зураг чимэглэлтэй, хоёр боть бүтээл.