The four dangerous powers that violated international treaties and status quos between the two wars were the German Nazis, Japanese militarists, Italian fascists, and the Soviet communist regime. After all, the USSR and Nazi Germany had an economic partnership based on their military long before the Molotov-Ribbentrop Pact. The Soviet Union was the main supplier of military raw materials to Germany, which had nothing except coal.It is not overstatement that the Soviet Union greatly helped Hitler’s Germany and its rise of military industrialization. In return, the Soviets were interested in sophisticated German weaponries. “When we visited them, the boastful Germans were showing off their innovative techniques and weapons,” reported the Soviet designers visiting Germany at the invitation of the Wehrmacht at the time.

СССР-ийн ард түмнүүдийн баатарлаг тэмцэл, нацизм фашизмын эсрэг маш их хохирол хүлээн байж ялалтын ноён нурууг даасныг энд үгүйсгэх санаа огт алга. 26 сая хүнийхээ амиар төлөн байж нийтийн дайсныг дарахад оросууд голлох үүрэг гүйцэтгэсэн. Үүнийг хэн ч үгүйсгэдэггүй. Гитлерийн дайны гол зорилгын нэг нь Арабын нефть, Бакугийн нефтэнд хүрэх явдал байсан. Сталинградад оросууд энэ зорилгыг нь таслан зогсоож чадсанаар нацистуудын ялагдал эхэлсэн. Үүний зэрэгцээ Хойд Африкт чухам англи францчууд Рөмэлийн армийг тогтоосноор тэдний байгалийн чухал түүхий эдэд хүрэх зорилгыг таслан зогсоосон. Хүний түүхэнд тохиосон хамгийн бузар, хамгийн аймшигт дайсныг энэ дэлхийн шударга ард түмэн хамтын хүчээр зогсоож чадсан юм.

Монголд иргэншсэн хуулийн гажуудсан хэлбэр системийн хувьд энэ зууны дундуур коммунист үзэлтэй хамт орж ирсэн ба энэ нь нэг талаас шүүх хуулийн систем цоо шинээр бүрдүүлэх эхний том алхам болсон боловч нөгөө талаас дундад зууны инквизаторын үүрэгтэйгээр цаазын хутга гэдэг ганцхан утга чанараа үзүүлсэн болохоор ард түмний сэтгэлд үнэнийг тогтоогч гэхээсээ цээрлүүлэн гэсгээгч гэсэн төсөөллөөр сэтгэлд нь буусан юм.

Эмхэтгэлээ шүүн уншиж янзалж байхад энэхүү бүхий л бичлэгүүд маань манай орны сүүлийн 30 жилд туулсан замын хроник тэмдэглэл бараг болохоор юм байна гэж бодлоо. Олон үйл явдал цагийн эрхээр мартагддаг, удах тусмаа гуйвж, нэг л мэдэхэд шал өөр түүх цадиг домог үлгэр болон хувирдаг. Гэтэл тухайн үйл болсон тэр цаг үед нь бичиж анализ хийж байсан болохоор эргэж санахад хялбар болох болов уу. Гүтгэх, худал зохиох, хаа хамаагүй таамаглах зэргээс миний бие үргэлж тойрдог, энэ бол миний амьдралын баримталдаг зарчим. Мөн хэзээ ч бусдын шахалт шаардлага, шан хөлсөөр нэг ч удаа бичиж байгаагүй, энэ бол бас миний хатуу баримталдаг зарчим. Иймээс алдсан ч оносон ч бичсэн зүйлийнхээ цэг таслалын төлөө ч хариулагаа хүлээнэ гэж боддог.

Монгол түүх номын анхны хэвлэл 1996 онд хэвлэгдсэн, 480 хуудастай, 440 эшлэлтэй байв. Өнгөрсөн хугацаанд 3 дахин шинэчилсэн ба энэ удаа дөрөвдөх хэвлэлийг дөнгөж сая бараг цоо шинээр өөрчлөн бичлээ. Маш их материал шинээр олдсон тул. Дөрөв дахь хэвлэл 1300 орчим хуудастай, 2000 орчим эшлэлтэй, 2 ботиор. Шинээр хэвлэлтээс гарч буй уг номын хэсгээс сонирхуулж байна.

Тогтмол хийж ирсэн анхны наадам нь тэмдэглэгдэн үлдсэнээр 1639 оноос хийх болсон Даншиг наадам юм. Тэр жил Занабазарыг Богдоор тодруулж, Халхын шашны тэргүүнээр өргөмжилснийг тохиолдуулан Ширээт цагаан нуурт өргөннаадам зохион байгуулсныг “Даншиг өргөх наадам” гэж нэрийдсэн аж. Уг наадамд Бөх лам барилдан түрүүлж, Бонхор Донир гэх хүний морь магнайлжээ. Даншиг цааш уламжлал болсон нь Долоннуурт 1696 оноос эхтэй. Тэр жил “Түмэн эх” хэмээх уртын дуу зохиогдсоноор наадмын албан ёсны сүлд дуутай болсон байна.